Lagzi István: Lengyel menekültek Zala megyében a második világháború idején - Zalai Gyűjtemény 3. (Zalaegerszeg, 1975.)

FÜGGELÉK - POLSCY UCHODZCY WOJSKOWI I CYWILNI NA TERÉN IE WOJEWÓDZTWA ZALA W CZASIE II WOJNY SWIATOWEJ

odpowiadaío uposazeniu dobrze lub najlepiej opíacanych fachowców wejnerskich. Zdecydowana wiekszosc Polaków otrzymywala placej odpowiadajqcq sredniemu wynagrodzeniu robotnika wejgierskiego utrzymujqcego sie^ z wynagrodzenia za pracej. Ze wzgledu na wzrost cen (szybko zwiekszajqca si$ inflacja) w koncu 1942 roku ponownie nastqpiía koniecznosc modyfikacji kwot udzielanego zaopatrzenia. Dia osób samotnych i glów rodziny zamiast 2,50 wypíacano tytutem zaopatrzenia 3,50 pengó', dia zony 3 pengő, dia pierwszego dziecka 2,50 pengő, dia nastepnych dzieci dziennie po 2 pengő. Osoby, którym przyznano podwyzszone zaopatrzenie od 1 stycznia 1943 roku otrzymywaíy dziennie 5,50 pengő. Podniesiono zaopatrzenie uczniów i studentów oraz zasilki dia rodzin wojskowych. W tym samym czasie dzienne zarobki w^gierskich pracowników fabrycznych wynosiíy 3—5 pengő, zarobki górników 2,50—5,50 pengő. Stosunkowo wysoka pomoc zaopatrzeniowa dia uchodzców nie zapewniala jednak im mozliwego do oczekiwania od takiej sumy poziomu zycia, poniewaz nie posiadajqc jakichkolwiek rezerw (mieszkanie, odziez i t. d.) wszystko musieli wygospodarowywac z sum dziennych zasilków. Z powodu nieslychanie drozejqcych warunków zycia (inflacja) jesieniq 1943 roku ponownie ulegly modyfikacji (podwyzce) zasilki dia uchodzców. Ceny zywnosci w porównaniu do roku 1939, wedlug urzedowej statystyki wzrosíy o 50—110%, zas ceny artykulów tekstylnych o 40—100%, jednak rzeczywiste ceny rynkowe byíy o wiele wyzsze od tych wskazników. Z powodu trudnosci w dokonywaniu zakupów na rynku, bardzo wielu polskich uchodzców podejmowalo takie prace, które zapewnialy tzw. caíkowite utrzymanie i kieszonkowe. W 1943—44 roku zarobk i warunki zycia polskich uchodzców cywilnych i wojskowych w województwie Zala byíy zbieznie z sytuacjq i stopq zyciowq ludnosci miejscowej. 19 marca 1944 roku wraz z okupacjq. Wejner przez Niemców w zyciu uchodzców nastqpiía decydujaca zmiana. Nadszedl koniec ich bezpieczenstwa gwarantowanego przez panstwo a na niemieckie polecenie od 1 kwietnia 1944 cofnieto równiez zapewniono dotychczas systematycznq. pomoc finansowq. Sytuacja Polaków tak z politycznego jak i gospodarczego punktu widzenia staía si$ krytyczna. W^gierskiemu ludowi, gotowosci do ofiar ze strony w^gierskich robotników i chlopów nalezy zawdzieczac, ze wbrew tym krytycznym miesiacom zdecydowana wiekszosc polskich uchodzców przebywajqcych na W^grzech doczekala wyzwolenia, ze mogla powrócic do swojej wolnej ojczyzny.