Bél Mátyás: Sopron vármegye leírása I.; C sorozat 2. kötet - Sopron Város Történeti Forrásai (Sopron, 2001)
DÉRI BALÁZS: A szövegkiadás és fordítás elvei
formulis, debuit ornnino genus dicendi euadere, sui ipsius dissimile. [p. 26] Est in eo aliquid prisci genens: est eriam, quod a recention aetate prouenit: habent Styrii quidpiam; plura tamen Austriaci, ex suo idiomate, ingessemnt. Saxonicum dicendi genus nonnunquam adferunt, cum emditi, tum seUularii peregrinatores. Sed mdem illam pronunciandi rationem, ad priscos Boios haud iniuria retulerim. §.IV. Vtrisque, Hungaris, et Germanis, Croatae sunt immixti. Vandalorum Croatarum origo et reliquias credunt aliqui. Nam et hos tenuisse regionem, supra diximus. linguae indoles: Et fieri potuit omnino, vt gens bellicosissima, posteaquam semel inualuit, etiam longius reiecta, relinqueret tamen, qui genus suum isthic propagarent. Ita enim consueuit, vt populo integro demigrante, remaneant tamen vltro lubentesque, tenuiores potissimum, qui malint alienigenis subesse, quam eandem, cum suis, demigrationis inire societatem. Ceterum, Vandalis^ 1 Slauorum postea nomen inditum est, cum rebus gestis inclaruissent, atque sparsis coloniis, gens eadem, noua passim nomina, indipisceretur, vt hi quidem auitum Venedorum vocabulum retinerent, alii vero, aliter adpellarentur: sicuti ld Slauorum gentem vestiganti, fit obuium. Interim, gentilitium nomen, intemeratum penes hos mansit, qui pristinas sedes, quam diutissime retinuerunt. Itaque, Croatas nostros, Slauos adpellari malim. Alioquin haud inficias iuerim, sub variis temporum conuersionibus, colonias huc ex Croatia deduci potuisse, quae gentis nomen communicarint, cum iis, qui eodem vtebantur idiomate. Reuera enim, Croatarum nostrae prouinciae lingua, proxime ad Slauicam accedit, hoc est eam, qua adhuc vtuntur Regni Slauoniae incolae. Quid, quod occupata, a Turcis Slauonia, quidquid a clade Mohd\p. 27]tsiana fuerat residuum, in Hungariae eas oras, id omne immigrauerit, quae tunc ab hostium impressione tutae manserunt, atque intemeratae. Euenit hoc, tunc potissimum, quando Nico/aus Zrinius in S^igethi propugnatione, occubuit. Is enim, fatorum suorum, quasi praesagus, data, subditis suis, missione, ne Turcis praeda fierent, in tutiora eos loca, abire, non permisit modo, sed commendauit etiam exsules, proceribus Hungariae. Id quod, in historia Comitatus Pisoniensis, s ) 13 fuse commemorauimus. '•) Siaua, gloriam Vindice significat, quia primis, quibus innotuit gcns, tcmporibus, nihil illa gloriosius fuit. Vndc IVSTINVS II. Imperator A. C. DCLXXV. tantum de virtutc Stauorum accepit opinionis, vt ex sola hac gcnte, conscripserit cxercitum, triginta millium, qucm adpellauit Populum acceptibilem. Conf. SCHONLEBEN in Carnioiiae Antiq. Adparatu, c. VI. §. XIV. p. 205. a. et I. W. VALVASOR, in, Ehre des Hert^ogthums Crain, Lib. V. c. 13. p. 196. seqq. *•) Tomo I. Hist. Comit. Posoniens. Parte Generali, Mcmb. II. §. VI. p. 54. Et Tomo II. Historiac Comitat. ciusdem Parte Speciali, Mcmb. I. Sect. V. p. 192. numero 16.