Protestáns Egyházi és Iskolai Lap, 1846 (5. évfolyam, 1-51. szám)
1846-03-08 / 10. szám
Jam quoad Labores et Officia, aliasque Leges, tam ipsis Superintendentibus, Inspectoribus, et Dominis Ministris latas, eas sic Iimitavimus. I. Ipsimet Superintendentes, Inspectores et Seniores, ommimodó incumbant, quatenus pura et Orthodoxa Doctrina, vitaeque ac morum innocentia, ad Regulám, per Divum Paulum Apostolum (l.Timoth.3.) Episcopis praescriptam,quam proximé accedere, sicque reliquis Ministris et gregi, lampadis instar, praelucere possint. Ne si secus facerent, religio nostra maié audire cogatur, ansáque Adversariis calumniandi nos, praebeatur. II. Visitent Ecclesias quotannis, cúm per se, qvando facere poterunt, túm per suos Seniores, quando vei adversa valetudine, vei aliis inevitabilibus malis, prohibíti fuerint, quodsi, quando singulas Ecclesias adire et invisere non potuerint, operám tamen dabunt, ut vei Anniversarias Dominorum Ministrorum Congregationes, in Januario et Februario celebrari solitas, ita ordinent et disponant, quó singulis interesse queant: Ita enim fratrum negotia juvare, casus illis oblatos dijudicare, statum etiam Ecclesiarum cognoscere, disciplinam tueri, et censum suum levare poterunt. III. In Visitatione inquirent, quid, quomodo, vei quám fideliter doceant Ministri? Inculcantne Populo preces et catechesin? Satisne pié, sobrié, casté vivant? Viceversa, quám gratum ac morigerum se erga Pastorem praebeat Populus ? Penditne ea quae Parochiis sunt deputata? Curatne Templorum, Parochiarum, et Scholarum aedificia? Item inquirent, Quales habeantur Rectores, quid et quomodo doceant, juventutem? Ministros novilios ingenio tardiores , examinabunt, et urgebunt,ut in doctrina et moribus proficiant, et commendabunt ipsos doctioribus. Quae pro sua authoritate et prudenlia corrigere et ordinare annitentur, auxiliante cujusque Comilatus et Fraternitatis Seniore. IV. Superintendentis erit, Omnes proventus Templorum, Parochiarum, Scholarum videlicet terras, prata, molendina, et similes, cum vestibus Ecclesiaslicis, et Clenodiis, fideliter consignatis, asservare, ae ne quid deperdatur, alienetur, aut imminuatur, operám dare: ac si quae tales terrae, prata, molendina, possessiones occupatae fuerint, de illis politicum Magistralum requirere. V. Ministros Ecclesiarum Scholarumque; Rectores, ab omnibus injuriis, et contumeliis, secundum leges, defendere: Ideo enim censum ab eis accipient, quam ad rem opus erit, judiciis, et legi-tima cognitione. VI. Conformitatem rituum et ceremoniarum, Uná Albá exc'eptá,(ad cujus usum, tamquam Adiaphoron, Dominos Hungaricos Concionatores, certas et evidentes ob causas, compellere non videretur consultum) in omnibus hisce conjunctis Eccle-siis, instituant, et conservent, id quod non aliter consequentur, quam unius ejusdemqe Agendae publicatione. De dierum Festorum celebratione, quinam observari debeant, jam antea exlant constítutiones Contuberniorum. VII. Superintendentis erit, Candidatos S. Theologiae, qui quidem ab aetate, et vitae integritate, ad id idonei, et ex ejus Dioecesi fuerint, aut in eam vocabuntur, adhibitis cum proximo Inspectore et Seniore aliquot vicinis Ministris, examinare, et ubi idonei comperti fuerint, ad sacrumEcclesiae Ministerium secundúm ritum Ecclesiae Witebergensis, ordinare, et tandem cum suo et Collegarum testimonio dimittere quodque est maximum, ad Doctrinae puritatem, et obedientiam legum, obligare. Quod si quispiam uberioris eruditionis assequendae, vei Regionum videndarum, seu librorum comparandorum gratiá, Witebergam, vei ad aliam quampiam Academiam Augustanae Confessionis, in Libro Concordiae declaratae, salutare et pro Sacris Ordinibus excurrere voluerit, id qvoque liceat ipsis facere, dummodo id sine praejudicio, aut contemptu, domesticorum Superintendentium fiat: Quin ut legitimá vocatione, examineque praehabito, commendatoriis eorundem Superintendentium, aut Inspectorum fulti, et non sine illis, illuc abire possint: Singuli autem Superintendentes, de Ordinandis suum habeant Protocol-Ium. Ordinandi verő omninó Libro Concordiae subscribere teneantur,neque aliter ad sacros Ordines admittantur. VIII. In causis, et casibus,ad revisionem Superintendentium legitimé spectantibus ita exposcente necessitate, adjungantur Politicae personae Jurisperitae, evocandae per Dominos Superintendentes 5 non támen interessatae, vei affinitate, et consangvinitate junctae. IX. Ministcr ad aliquam Parochiam vocatus, sistat se priús SuperintendenJi, Inspectori, vei certe Seniori, ejusdem Comitatus, si longiús dissitus fuerit Superintendens: eam solum ob causam, ut ostendat suum consensum in vita, et doctrina, et an legitimam habeat vocationem. X. Causae majoris momenti, utpote Haereseos, Aduiterii, et aliorum scelerum , contra aliquem Ministrorum, Diaconorum, et Rectorum, motae, ad Superintendentes deferantur: Qui convocatis ex qualibet Fraternitate, ad inspectionem suam pertinente, viris praecipuis, imó etiam jurisperitis politicis, causam diligenter cognoscent, et convictum sceleris, pro qualitate delicti, aut dignitate Pastorali cxuent, et exauctorabunt, beneficioque privabunt, et Magistratui politico puniendum committent. Reliquae causae minores Inspectoribus et Senioribus proponantur, in Fraternitatibusque dijudicentur, ne et Senioris dignitati quidquam derogetur, et Superintendens negotiorum multitudine obruatur. XI. Si quis tamen vei Actor, vei in causam