Teológia - Hittudományi Folyóirat 34. (2000)

2000 / 3-4. szám - Rokay Zoltán: Az első évezred nyugat-európai keresztény filozófiája

egységének őrzését feladatuknak tekintették27. A műveltség központjai azonban ismét elsősorban az apátságok lettek28. E században az eddigi glosszák29 és kommentárok mellett kialakult egy új műfaj: a ״tractatus" (értekezés)30. Ebben a köntösben jelennek meg a 9. század eukarisztikus vitájának iratai. A vitat- közök: Paschasius Radbertus (kb.790-859)31 és corbié-i Ratramnus (f 868 után)32 Először Paschasius Radbertus írt egy értekezést az Úr Testéről és Véréről (De Corpore et Sanguine Domini), amely 831/832-ben jelent meg először. A következő álláspontot képviseli: ״Krisztus valóságos teste, amelyet keresztre feszítettek és eltemettek, való- ban ennek a testnek szentsége (sacramentum), amit a pap az oltáron Krisztus szavai­27 így például Ratramnus a De corpore et sanguine Domini-t Kopasz Károly parancsára írja: ״lubes, gloriose princeps, út quid de sanguinis et corporis Christi mysterio sentiam, vestrae magnificentiae significem... quid enim dignius regali providentia quam de illius sacris mysteriis catolice sapere, qui sibi regale solium dignatus est contribuere et subiectos pati non posse diversa sentire de corpore Christi in quo constat Christiane redemptionis summam consistere?" ed. Bakhuizen 1954 33.0. - Hrabanus Maurus: De laudibus sancte crucis első képe az uralkodót (Jámbor Lajost) ábrázolja. A kép szövegének utolsó sorai: ״Conscripsi dudum nam Christi laude libellum, versibus et prosa, tibi quem nunc induperatur offerro sancte libens, cujus praecidit imago stans armata fide victoriam monstram ubique." Pt. 107,142-146. - Hincmari Epistola ad Carolum regem: ״Domino glorioso regi Carolo Hincmarus... ״ PL 125,49- dicséri az uralkodót alázatossága miatt, hogy teológiai kérdésekben a ״szakértők" véleményét kéri ki. Utal Agg2,12-re: ״Interrogate sacerdotes legem meam" (Uo.) - Úgyszintén a Posterior dissertatio elején: ״Domino Carolo regi glorioso... sequentes... Christianam predecessorum vestrorum consuetudinem" (Llo.65.) 211 Vö. többek között FICHTENAU HEINRICH: Lebensordnungen des 10. Jahrhunderts. München (2)1994. 376-396. valamint Angenendt idézett mű 432-435.0. - Corbie, Abbaye Royale volume du XIII centenaire. Lille 1963. A kötetben többek között két alapvető tanulmány olvasható: egy 'Páschasius Radbertusról, egy másik pedig Ratramnusról. ezen a helyen mondok köszönetét Török József professzor úrnak, hogy felhívta figyelmemet a tanulmányokra és rendelkezésemre bocsátotta a kötetet. 29 A koraközépkor első irodalmi formái az előző századok szerzőinek kivonatolt művei, a florilégiu- mok, valamint a glosszák, a főszöveg sorai közé betoldott (glossa interlinearis), vagy a lap szélére feljegyzett (glossa marginalia) észrevételek 10 ״Tractatus est unius rei multiplex expositio, eo quod tractat sensum in multa sentiendi contrectando secum." HRABANUS MAURUS De universo lib.V.cap.V.PL 112,122 ·n Szöveg: PL 120; Corpus Christianorum continuabo medieualis. XVI. 1969. Cura et studio Bedae Paulus OSB VII. és IX. - WEISWEILER HEINRICH SJ : Paschasius Radbertus ais Vermittler des Gedan- kengutes der Karolingischen Renaissance In: Scholastik 1960. 363-402. és 503-536. - GERARD MATHON: Paschase Radbert et ]'evolution de l'humanisme carolingien. In: Corbie. Abbay Royale. Volume du Xllle centenaire. Lille 1963. 136-155.0. - A. NAGLE: Die Eucharisielehre des hi. Johannes Chrysostomus 305: ״Die Bcdeutung des Radbertischen Buches liegt kurz gafafit darin, dafi es ais die erste Monographic iiber das Abendmahlsmysterium auf dem sichern Boden der Heiligen Schrift und Tradition vermittels der Dialektik die kirchliche Lehre von der Eucharistic nach alien Seiten hin einheitlich zu untersuchen und zu durchdringen bestrebt ist." (idéz Grabmann I, 198 köv nyomán) 12 PL 121; RATRAMNLIS De corpore et sanguine Domini. Text etabli d'apres les manuscript et notices bibliographique par J.N. Bakhuizen van den Brink 1954. Amsterdam - WEISWEILER HEINRICH SJ: Aus Geist und Kultur des Frühmittelalters. Scholastik 1955. 402-405. RATRAMNUS' 403köv. - Bcraudy, Roger: Les Categories de penseé de Ratramne dans son enseignement Eucharistique. In: Corbie Abbay Royale. Volume du ΧΙΙΓ centenaire. Lille 1963. 149-180. 151

Next

/
Oldalképek
Tartalom