Teológia - Hittudományi Folyóirat 33. (1999)

1999 / 3-4. szám - Szuromi Szabolcs Anzelm: Az Ankyrai Zsinat kánonja az első két esztergomi zsinaton

Dionysio-Hadriana 30. kánon:

״Desponsatas puellas, et post ab aliis raptas, placuit erui, et eis reddi quibus ante fuerant desponsatae, etiamsi eis a raptoribus vis illata constiterit."12

Pseudo-Isidoriana, Ancyrai Zsinat 10. kánon:

״Desponsatas puellas et post ab aliis raptas, placuit erui et his reddi quibus fuerant antea desponsatae, etiamsi eas a raptoribus florim pudoris amisse constiterit."

Burchardi Wormatiensis IX. könyv13:

cap. 35. ״Eos qui rapiunt mulieres sub nomine simul habitandi, cooperantes autem et conniventes raptoribus, decrevit sancta synodus ut si quidem clerici sunt, decidant de gradu proprio; si vero laid, anathematizentur. "14 cap. 36. ״De puellis raptis necdum desponsatis in Chalcedonensi concilio scriptum est: Eos qui rapiunt puellas sub nomine simul habitandi, cooperantes et conniventes raptoribus decrevit sancta synodus ut siquidem clerici sunt, decidant de gradu proprio: si vero laid, anathematizentur. Quibus verbis datur intelligi, qualiter huius mali auctores damnandi sunt: quando participes consilium conniventes tanto anathemate feriuntur, et iuxta canonicam auctoritatem ad coniugia legitima raptas sibi iure vindicare nullatenus possunt."15

cap. 37. ״Proinde placuit, atque statutum est a sacro conventu, ut si aliquis sponsam alterius rapuerit, publica poenitentia muletetur, et sine spe coniugii maneat. Et si ipsa eidem crimini consentiens non fuit, licentia nubendi alii non negetur. Quod si et ipsi post haec se coniungere praesumpserint, utrique usque ad satisfactionem anathematisentur."16

cap. 38. ״Desponsatas puellas, et post ab aliis raptas, placuit erui, et eis reddi, quibus ante fuerant desponsatae, etiamsi eis a raptoribus vis illata co- nstiterit."17

A 36., 37., és a jegyzetben idézett 39. kánon szövege jóval összetettebb, mint a Kalkedoni és az Ankyrai Zsinatról származó 35. és 38. kánon, amelyeket valószínűleg felhasználtak az előbbi kánonok megszövegezésénél.

U PL 67. coll. 153-154.

13 Az ezzel a témával foglalkozó legterjedelmesebb és legösszetettebb szöveget tartalmazó kánon a burchardi gyűjteményben a IX. könyv 39. kánonja: "Si autem necdum eas quas rapuerant cum voluntate parentum sub praefato desponsionis, vel dotalitii nomine in coniugium sumptas habeant, quando in omnium aures haec fuerit constitutio promulgata, ab earum coiunctione separentur, et publicae poenitentiae subigantur. Raptae autem parentibus legaliter restituantur. Post actam vero publicam poenitentiam, si aetas et incontinentia exegerit, legitimo et ex utrisque partibus placito coniugio socientur. Nam in his non regulam constituimus, sed, ut verbis Magni Leonis utamur, quid sit tolerabilius aestimamus. Quod si unus ex coniugatis obierit, is qui publicam poenitentiam egerit, et superstes exstiterit, iterare coniugium non praesumat, nisi forte episcopus praeviderit aliquam concedere indulgentiam, ut graviorem possit amovere offensam." PL 140. col. 821.

14 Kalkedoni Zsinat (451) 27. kánon.

]5 Cabillon-i Zsinat 27. kánon.

6 ו I. Toledói Zsinat.

17 Ankyrai Zsinat (314) 10. kánon

——— 155 ------