Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c

430

expectare quis jure potuisset? cum in toto Occidente ferocia quaepiam militaris per ipsas expeditiones Cruciatas aleretur , imperantes civiles controversiis et litibus a sacerdotio alienarentur, ipsa Ecclesia Romana schismate quadraginta annorum scinderetur, imperium Graecam Constantinopolitanum ruinam minaretur, et ipsius Religionis Catholicae doctrina funestis haereticorum moliminibus impeteretar, magnam hinc morum corruptionem sequi debuisse, quisque perspicit 41). Nec deerant hujus temporis scriptores et numero plures , et auctoritate conspicui, qui de hac tristi morum corruptela ingemiscerent. Ex horum classe erat Nicolaus de Clematigis, qui opus pecularie de corrupto Ecclesiae (^Gallicanae) statu edidit. Idem fecit Guilelmus Tyrius , qui causam describens, cur Christianos Orientis hostes licet numero pauciores superent, haec ait: ,,Tales esse praesentisse- „culi et maxime orientalis tractus homines, quorum mores, imo „vitiorum monstra, si quis diligentiori stylo lucubraret, potius „satyram movere videatur , quam historiam texere“ 42). Non absimiliter Conradus Urtpergertsis abbas testis aevi sui fidelissimus, de odiis, rapinis, dolis, depraedationibus, incendiis et seditionibus in Germania vigentibus conqueritur, aitque crimina haec adeo communia esse, „ut nec quis de villa sua posset procedere secure saltem in proximam villam“ 43) Lugubrem hanc morum] corruptionem Occidentis etiam conciliorum canones ad reformandam disciplinam sanciti sufficienter probant. Ita in concilio Lateranensi I. canone 4. cautum , ne principes, aliique iaici possessiones ecclesiasticas usurpare, aut alienare praesumant. In concilio Lateranensi II. can. 11. dies treugae observandae defixi , ut bella privata toti Occidenti molestissima minuantur ;

41) Id testantur acta concilior. Pisani, Constantiens. et Basileens. aliaque

ejus temporis opera, quae recenset Van der Hanli de soncil Constant. T. I. p. 10. 60. 83. et seq. P. IV. VII.V1I1. XIV—XVII. item Schelhom amoenit. liter. T. 1IF. p. 40. et seq. Chronica Oldenburg apud Dleiborn T. II. p. 171. 174. 175. Aventinus L, IV. c. 14. §. 32. L. VII. c. 15. §. 1. Gerdesius in planctu de ruina Ecclesiae Introductioni ad Hist. Reform, subjecto inter monumenta antiqua Num. 1 cat. Fest. L. XIX. p. 1843. et seq. 42) Guil. Tyrii historia sacri belli L. XXI. c. 7. 43) Conrad, I rsptrg Chronie, ad an. 1192,