Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c
f quod ílo trifaci us Vili. Pontifex anno 1299. fratres ex ordine Dominicanerum , et Frarciscanorum inquisitores haereticae pravitatis sub directione Gregurii Archiepiscopi Sfrigoniensis constituerit. Hancque usque ad secular» XYI. contra omnes inno- vatorcs fir!ci in patria rostra officio suo defunctam fuisse Historia docet 38). Maximos tamen progressus inquisitio S. fecit in Hispania , ubi Verd imi udus Arrngnnius, et Isabella conjuges ad Mauros, et Judaeos ex ditionibus «uis exterminandos , et ad subditos suos a periculis conjurationis liberandos anno 1483. generalem inquisitionem introduxerunt. Hujus membra non soluin Mauros, et Judaeos, verum et haereticos qunscunque judicare debebant. Generalis haec inquisitio auctore praesertim Francisco Ximene Cardinali cum consensu omnium regni Ordinum instituta, potius politica erat, quam ecclesiastica, et a regis nutu tota pendebat ita , ut Si.rfus IV. Pontif&x aliquamdiu etiam exceptiones formaret contra eam, sed tamen tardius remitteret, ac Tho wain de Toryuetnndu generalem inquisitorem a rege ex ordine S. Dnninici designatum adprobaret Institutum hoc jurisdictionem suam in regnis Castellae, eiÄrragoniae exercuit» ejusque tribunalia primum Seviliae, postea in aliis Hispaniae civitatibus posita sunt. Tardiori aetate supremum inquisitionis tribunal Madritum translatum est, eique praeerat inquisitor generalis cum sex vel septem consiliariis, quorum unus ex ordine Dominicanorum erat. Commune supplicium , quod non solum haereticis in errore obstinatis , sed etiam Masri«, Sortilegis, blasphe- mis , Judaeis, et aliis dictabatur, ignis erat. Postquam autem sententia capitis pronunciata erat, magnus, et solennis adpara- 1 «is vulgo Auto da Ve (actus fidei) dictus praemittebatur. Praecedentibus nempe cum cruce Dominicanis condemnati ad poenam ignis nudatis pedibus , et lugubri veste crocei coloris (sanbenito) induti, in qua ludicrae diabolorum imagines pictae erant, uec non infulis ex charta factis capiti eorum impositis, patrinis suis stipuli splendide quasi ad locum supplicii ducebantur. Splendido 38) Stvortnyi Amoenitat. Hist Reel, fascicid. 3. p. 57 — 95. Jauiinianno 1795. 8. 39) Thorn, rfe Tnrrecremata ordinati itites , ef slalutií cin a modum procedendi inquisitorum. Quelif HibJ. ord. Praedicatur T, I, p 192. Varaim de oiijr et progres. inquisitionis iladrit. 1589. — 392 —