Vass László: Institutiones historiae ecclesiasticae novi foederis. Tom.1. Introduction (Pestini, 1828) - 20.880

58

auctori, seu contextui, locis parallel's, nolis auctoris sententiis etc. consentiant. Contra locus corruptus censetur, si eo hicce consensus desideretur. Sed hic rursus cautione opus est, quia saepe hoc vitium ipsius auctoris hallucinationi ei negligentiae attribuendum est; praeterea auctor sententiam suam mutare potuit. Igitur considerare oportet, qualis sit scriptor , quale vitium, an illi hoc adscribi possit, et an non scriptor sententiam suam fors reapse mutaverit. a)

a) Cum generatim aliquod scriptum integrum esse dicitur, hoc non ita intelligendum est, quasi scriptum omnium, etiam fortuitorum, errorum immune esset, hos enim in operibus, in primis antiquis et majoribus , toties descriptis et editis penitus evitare impossibile fuit, unde in omnis generis operibus tot variantes lectiones; sed tantum hoc adiir- inatur, quod tale scriptum mala fide universe, seu quoad omnia exemplaria, aut saltem majorem eorum partem corruptum non sit, nec naevi illi, qui casu irrep-erunt, summam rei adficiant. Talem certe corruptionem intelligunt, qui scriptum quodpiam corruptionis arguunt.

Jam ex dictis patet:

1) Quod corruptiones ex collatione originalis, codicum antiquorum, MSS. et typo impressorum , versionum , commentariorum et citatorum veterum, ex variantibus lectionibus, contextu, locis parallelis, notis auctoris sententiis etc. emendentur, a)

a) Nulla emendatio facienda est, quin de ea et causa ejus lector moneatur, praesertim si emendatio tantum sola conjectura nititur.

2) Quod optimis, quantum fieri potest, editionibus cum nolis utendum sit, ne cum gravi sumptus, temporis et, quod pretiosius