Hittudományi Folyóirat 19. (1908)
Hellebronth Miklós: Még egyszer az égfölötti vizekről
220 HELLEBRONTH MIKLÓS. Höpfl (Das Buch der Bücher. 1904.) : »Die Unterschei- düng zwischen Inspiration und Offenbarung ist von grösster Wichtigkeit. Wenn der Hagiograph nicht alle seine Gedanken , direkt von Gott eingegeben erhält·, sondern seine natürlichen Kenntnisse verwertet, so ist die Möglichkeit nicht abzu- weisen, dass er die Anschauungen und Meinungen seiner Zeit mehr oder weniger in seiner Schrift zum Ausdruck bringt« (S. 17.). »Die Hagiographen standen in profan- wissenschaftlicher Hinsicht vollständig auf dem Niveau ihrer Zeit und teilten die Anschauungen und Meinungen ihrer Umgebung, welche deshalb in ihren Schriften mehr oder weniger zum Ausdruck kommen« (S. 149). Pesch (i. m. p. 518) : »Iniuria est eum, qui non vult scientifice loqui (sive hoc potest, sive non potest), sed usitato hominum more, accusare peccati commissi contra scientiam et veritatem . . . Potuit quidem Deus in hagiographis scientia infusa anticipare cursum naturalium disciplinarum; sed quia nullam habemus rationem admittendi eiusmodi influxum praeternaturalem, recte supponimus hagiographos de rebus physicis non plus scivisse quam reliquos homines illorum temporum.« »[Hagiographi] sine dubio de rebus physicis multos conceptus non rectos habuerunt. Sed quia noluerunt esse doctores rerum physicarum, sed secundum communem Ordinis« mit dem Votum der beiden Revisoren und dem obligaten »Nihil obstat« des Vicarius Provincialis Romanae Provinciae Ordinis Praedicatorum.« — Tudtommal Zanecchia jelzett művei csak egy kiadásban jelentek meg eddig s az én kezeim közt levő példányokban tényleg olvasható a következő megjegyzés : a Div. Inspir. S. Script. 247. lapján: »Die 6. Decembris 1898. Imprimatur. Fr. Albertus Lepidi O. P. S. P. A. Magister. Franciscus Cassetta Patriarch. Antio- chen. Vicesgerens« ; s a Scriptor s. sub. insp. div. 109. lapján : »Impri- matur. Fr. Albertus Lepidi O. P. S. P. Ap. Magister. Josephus Cep- petelli Archiep. Myren. Vicesgerens.« Szóval itt is Lagrangenak van igaza. — Nem egészen szabatos dr. Balits azon megjegyzése sem : »Ami Zanecchiát illeti, ez csak rövidített kiadása Lagrangenak« (H. F. 1906. évf. 488. 1.). »Die Worte Zanecchias . . . sind nur eine kurze Zusammenfassung dessen, was Lagrange . . . gelehrt hatte« — mondja helyesebben Főnek i. m. 104. lap.