Folia Theologica et Canonica 2. 24/16 (2013)

IUS CANONICUM - José Miguel Viejo-Ximénez, Cicerón y Gradano

CICERÓN Y GRACIANO 207 tampoco es seguro que proceda de la década de los anos 115070. Cabría pensar en un momento anterior. Ambas versiones de la glosa, la breve de Sg y la ampliada de Be, están próximas a G. Las nociones retóricas no solo se detectan en el interior de la CDC — en D.101 d.p.c.l y C. 1 q.7 d.p.c.27 —, sino también en los comentarios contemporâneos o muy cercanos al proceso de su redacción. La cita marginal del De Inverinone — o de sus comentaristas medievales —, ^fue una indicación del maestro G? 3. Según la SQO, la segunda parte de la CDC es una sucesión de controver- sias en la que están implicadas personas. La explication de la suma sobre C. 1 (, incipit: «Quidam habens filium») utilizò materiales que circulaban entre los decretistas prôximos al taller de G. El editor moderno no identificò estas piezas. Su texto se aprovecha a continuación, aunque se completa con un nuevo apara­to de fuentes71: SQO ad C. I (Schulte 51.2-24) Hucusque de clericorum electione et ordinatione tractatum est. Set quia in ordinatione sive electione peccatum symoniae quandoque committitur, ideo symoniacorum causam, quae prima est, non incongrue secundo loco ponit. Cuius negotium et de scienter a simo- niacis ordinatis et de ignoranter a simoniacis consecratis et de ordinationibus que per pecuniam fiunt, continet. Ceterum quia causarum alia iudicium, alia iustitia, alia negotium, alia iurgium, alia lis vocatur, horum uniuscuiusque vocabulorum defìnitionem utile existimo ignorantibus aperire. Causa est res habens in se controversiam in dicendo positam cum certarum person- arum interpositione. Aliter causa est impulsus animi ad aliquid agendum. Causa vocata a casu qui evenit. Est enim materia et origo negotii necdum discussionis examine facta. Quae dum proponitur causa est, dum discutitur iudicium est, dum fir- matur, iusticia est. Vocatum autem iudicium quasi iuris dictio, et iustitia quasi iuris sta­tus. Negotium uero multa significai, modo actum rei alicuius, cui contrarium est otium, modo actionem causae, quod est iurgium litis. Et dictum negotium, quod sit sine otio. Negotium autem in causis, negotium in commerciis dicitur, ubi aliquid datur, ut maiora lucrentur. 70 Weigand, R., Die ersten, 451. Por lo demás, Weigand no conocia la glosa de Sg — ni su reláción con De Inventione —, ni reparó en las Etimologias corno posible fuente de inspiráción de los tipos de causas (forenses) de la anotación marginai de Bc. 71 Cf. von Schulte, J. F. (ed.), Die Summa, 51. Sobre las deficiencias de esta edición cf. Viejo- Ximénez, J. M., La «Summa Quoniam in omnibus» de Paucapalea: una contribución a la histó­ria del Derecho romano-canònico en la Edad Media, in Initium 16 (2011) 27-74. Una edición del comentario de la SQO a C.l, a partir de nueve manuscritos, en Viejo-Ximénez, J. M., Una composición sobre el Decreto de Gradano: la suma «Quoniam in omnibus rebus animaduerti- tur» atribuida a Paucapalea, in Helmdntica 190 (2012) 419-473,454-455.

Next

/
Oldalképek
Tartalom