Circulares literae dioecesanae anno 1914. ad clerum archidioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Csernoch principe primate regni Hungariae et archiepiscopo dimissae

XIV.

154

mostani nehéz időkben ez a munka az, amely nemcsak nemesit, hanem a nemzet hőseivé is fogja tenni a tanulóifjúságot.

Mivel továbbá ilyenkor,, aratás és cséplés idején, vétkes meggondolatlanságból és könnyelműségből igen gyakoriak a tetemes károkat okozó tűzesetek, nap-nap után figyelmeztessék híveiket, hogy legyenek józanok, takarékosak, előrevigyázók és különös gondjuk legyen a tűzzel, gyújtóval játszani szerető gyermekekre, akik felügyelet nélkül magukra hagyatva, igen sokszor végzetes szerencsétlenségeknek okozói.

Nr. 4960

Dispensatio circa opera servilia durante bello diebus Dominicis et festivis de praecepto.

Non solum haec nostra trigeminorum montium patria, verum Europa fere omnis belli apparatu strepit, illudque proli dolor, coram oculis nostris quasi completur divini Servatoris: sürget gens contra gentem, et regnum adversus regnum. (Luc. XXI. 10.) Bellico cantato, patres filiique familias, flores nationis lectissimi, relictis laribus turmatim iarn in militiae disciplinam profecti sunt, pro aris et focis pugnaturi, ita ut nimiopere diminutus sit colonorum aliorumque operariorum numerus, qui domi remanentes terram altricem, patrum aeque sudore atque cruore gloriosius rigatam aratro proscindant, segetem messi matura.ni desecent, manipulos in horrea colligant et trituram faciant. Ne igitur arva quiescant, messes et vindemiae pereant, et iam iam deplorata colonorum vota penitus iaceant, atque in tanta temporum caligine, tot ingruentibus belli calamitatibus fames, omnium malorum dirissima, adhuc superveniat: praesentium serie omnibus parochis et ecclesiarum administratoribus, ruri curam animarum gerentibus facultatem facimus tribuimusque, quatenus durante bello et necessitate, (quam omnes non novimus tantum, sed et intime persentiscimus), premente, curiatis suis fidelibus labores in agrorum, hortorum, pratorum atque vinearum cultura necessarios, nostra accedente dispensatione seu declaratione, omnibus diebus Dominicis et festis de praecepto, permittere possint ac valeant. Lex etenim patria, de cessatione laborum diebus Dominicis et festo S. Stephani Regis agens, labores nonnisi ex professione industriales, minime vero vetat rurales. Mater autem Ecclesia, num- quam suorum fidelium noverca, abstinentiam a servilibus laboribus sic praecipit, ut cum urgeat sive publica et communis, sive privata necessitas, fidelibus permitti possit cuiuscunque servilis operis exercitium, quam porro necessitatem, quoad opera ruralia sic exponit S. Antonius aeppus: „Si iacentibus segetibus in agro, vel foenis in prato, vel uvis in vineis, immineat tempestas vel aliud periculum amissionis illarum rerum, licere talia colligere, item de alia re, quae destruitur, si in die festo circa eam non laboratur, ut extensio lanae ad radios solis, cum by eme appareat.“ (Part. II. Tit. 9. cap. 7.) Quum itaque necessitas, qua arctius undique premimur, publica sit, item communis et gravissima, omnium iudicio minime affectata: facultatem, de qua agitur, Benedictum XIV. (ceu aeppum Bononiensem) secuti (Instit. 65. §. 26.), parochis delegamus, ita tamen, ut qui eiusmodi licentia usi fuerint, onus audiendi Missam adimplere omnino teneantur. Parochi proinde hanc Matris Ecclesiae largam benignitatem, nostra dispensatione et auctoritate ordinaria urgentis-