Circulares litterae dioecesanae anno 1888. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis a Joanne Cardinale Simor principe primate regni Hungariae et archi-episcopo dimissae
V.
44 Religio Christiana sacros, ut ita dicam, divitibus fecerat pauperes et miseros Divini Salvatoris exemplo, qui factus fuerat pauper et miser, unam cum ipsis quasi personam efficiens. vQuamdiu fecistis uni ex his fratribus minimis, mihi fecistis.1 11' „In hoc cognoscent omnes, quia discipuli mei estis, si dilectionem habueritis ad invicem.“2 „In hoc cognovimus charitatem Dei, quoniam ille animam suam pro nobis posuit: et nos debemus pro fratribus animas ponere.“3 Ex hoc fonte charitas illa manavit, cuius inexhaustam fecunditatem loquuntur innumerabilia illa pia instituta, quae in bonum generis humani in mundo erecta et fundata fuerunt, velut totidem amoris in Deum et proximos sacrificia et exempla, quae in Ecclesia catholica nunquam defuerunt. Huic actuosae charitati, quam Christus Dominus mundo intulit, quamve Ecclesia semper docuit, et nunquam non commendavit, originem suam debet ignotum antea jus pupillorum, viduarum, aliarumque miserabilium personarum, quae, ut vidimus,4 ab ethnicis despectae ab Ecclesia colligebantur, veluti Christi membra fovebantur instituebanturque. Qui historiam beneficentiae et misericordiae texere vult, historiam Religionis Christianae et Ecclesiae Catholicae etiam contra suam voluntatem, scribat, est necesse. Historia, testis temporum et magistra vitae. invictissime demonstrat, Christianae Religioni et Ecclesiae vim inesse, necessitates miseriasque humanas leniendi, contraria vitae socialis mitigandi, bonumque generis humani tam materiale, quam morale et spirituale efficaciter promovendi. Mira res, ait Montesquieu, haec Religio, quae non alium finem habere videtur, quam felicitatem alterius vitae promovendi, operatur et producit felicitatem nostram temporalem. Jam S. Augustinus observavit :5 „dent (nobis) exercitum talem, quales doctrina Christi esse milites jussit, dent tales provinciales, tales maritos, tales conjuges, tales parentes, tales filios, tales dominos, tales servos, tales reges, tales judices, tales denique et debitorum ipsius fisci redditores et exactores, quales esse praecipit doctrina Christiana, et audeant eam dicere adversam esse reipublicae; imo vero non dubitent, eam confiteri magnam, si obtemperetur salutem esse reipublicae.“ Quod magna beneficia nostrae civilisationis Christianae Religioni, tamquam basi superstructa sint, confitetur etiam ipse Renan6 „Omnia optima, ait ille, quae possidemus, in acceptis referimus Jesu Christo, et sic ipse fundamentum est totius humani generis, quod ipsum in ruinas dilabi deberet, si fundamentum illud destrui posset.“ Cultissimae in Asia et Africa Gentes, quae Cy- rillos, Basilios, Gregorios, Cyprianos, Augustinos, Fulgentios suos habuerunt concives, in antiquas barbariei, incivilitatis et ignorantiae tenebras relapsae sunt, atque Mohamedanis et Vandalis exscindere et delere ibi contigit fidem et religionem Christi. „Ignem veni mittere in terram, et quid volo, nisi ut accendatur. Baptismo autem habeo baptizari: et quomodo coarctor, usque dum perficiatur.“7 In quae verba observat Bernardinus :8 „Ignem charitatis Dei et proximi, veni mittere in terram ego Christus, Salvator hominum: de coelo in terram missus sum a Patre, divino charitatis igne totum mundum transformaturus. Et quid volo, nisi, ut accendatur. Idest nihil aliud volo, nihil tam ardenter cupio, quam ut hic ignis omnium hominum corda suis 1 Matth. 25, 40. — a Joan. 13, 35. — 8 1. Joan. 3, 10. — 4 In praecit. past, litter. — 5 Epist. 138. ad Marcellin. — c Vid. Hake, Handbuch der alig. Religionswissenschaft. — 7 Luc. 12. 49. sq. — 8 Bernardin. a Picomio tom. 2.
