Circulares litterae dioecesanae anno 1868. ad clerum archi-dioecesis strigoniensis dimissae a principe primate regni Hungariae et archi-episcopo Joanne Simor
Nr. IV.
32 scandalum, et dolorem animi nunquam auferendum. Relinquitis in medio populi vestri maledictionem et plagam, cui maximus etiam zelus successorum vestrorum vix unquam poterit remedium invenire. Quomodo ad primariam, infantiae acoomodatam instructionem reducet fideles, quos aetas ipsa et occupationes prohibent, tum pudor invincibilis ab elementorum studiis arcet? Ita morientur, quin noverint Jesum Christum, a quo regenerati, Spiritum Sanctum, a quo sanctificati fuerunt; exibuntque animae hujusmodi e sinu christianismi, e media luce Evangelii, tamquam e regionibus infidelium; portantes ante tribunal Dei tenebras et ignorantiam barbarorum. — Mementote itaque, infantes et parvulos esse purissimam gregis vestri portionem, quae proin le vobis carissima esse debet. Ne erubescatis, vos ad eos demittere ; functio haec est ministerii nostri, non modo solatii, verum etiam honoris plenissima. Reliquas curas peccatoribus impendimus; quorum vulnera curando semper timere debemus, ne aliquam maculam contrahamus; vere illic in profundum miseriae descendimus, et abyssum corruptionis: hic autem nihil est, quod erubescere faciat muneris nostri sanctitatem. Nihil est tam magnum , tamque dignum reverentia nostra super terram, quam innocentia. Respiciamus in his tenellis germinibus pretiosum thesaurum gratiae per baptismum datae, quam adhuc conservant*, nos autem perdidimus. Respiciamus cum specie cultus, ut templa munda; in quibus gloria Dei residet incorrupta, quaeve satanae suffitus nondum polluit, nec temeravit. Hoc modo ex fide vivemus; et curae, quas imbecillis aetas illorum a nobis exigit, non tantum non videbuntur nobis humiles et contemtibiles, sed potius dignae omni ministerii nostri sublimitate. „Confidimus autem de Vobis, dilectissimi, meliora, et viciniora saluti, tametsi ita loquimur.“ *) Loqui nos coegit conscientia officii, conscientia legationis, qua inter Vos fungimur pro Christo, tamquam Deo, exhortante per nos“ ®); nec non responsionis onus, quod nobis aliquando impendet coram Illo, „qui constitutus est a Deo judex vivorum et mortuorum“.3) Et hanc voluimus Vobis mittere epistolam pastoralem, tempore imprimis, quod imminet S. Quadragesimae a Vobis attentius legendam, relegendam, ac ad amussim observandam. Tenores illius non e penu mentis propriae deprompsimus, sed ex eloquiis divinis, e Sacra Scriptura hausimus, „quae divinitus inspirata utilis est ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad erudiendum in justitia.“4) Legite illam, sed etiam in usum convertite. „Estote factores verbi, et non auditores tantum, simi.es homini, consideranti vultum nativitatis suae in speculo.“5) Nihil urgemus, nisi, quod Ecclesia „quam qui non audierit sit tibi sicut ethnicus et publicanus,“6) in SS. Concilio Tridentino (cap. 4. Sess. XXIV. de reform) praecepit ac urgendum jussit, quod omnes provinciales et dioecesanae Synodi , omnes Sumini Pontifices ac Episcopi semper praeceperunt, ac pastoribus animarum gravissimis sane verbis, ac interpositis etiam censurarum minis inculcaverunt. „Non miriori studio, monet Episcopos SSmus Dominus noster, ea omnia consilia suscipienda curate, quibus Vestrarum Dioecesium juventus cujusque conditionis et sexus magis in dies catholico plane modo educetur. Quapropter episcopalis vestrae vigilantiae nervos intendite, ut juventus ante omnia spiritu timoris Dei mature imbuta, ac pietatis lacte enutrita, nedum fidei elementis, sect pleniori sanctissimae nostrae religionis cognitione sedulo excolatur, atque ad virtutem, morumque honestatem, christianaeque vitae rationem conformetur, et ab omnibus perversionis, et corruptelae illecebris, et scopulis arceatur. 7)“ Ei autem, qui potens est vos confirmare juxta Evangelium et praedicationem Jesu Christi, soli Sapienti Deo, honor et gloria in saecula saeculorum. Amen. Strigonii, Festo Purificationis B. M. V. 2. Februarii, 1868. 1) Hebr. 6. 9.— 2) II. Cor. 5. 20— 3) Act. 10. 42.— 4) II. Tim. 3. 16. — 5) Jac. 1. 22,23—6) Matth. 18. 17,— 7) Encycl. Singulari quidem, ddto 17. Martii 1856. Joannes m. p Archi-Episcopus.
