Opinio Excelsae Regnicolaris-Deputationis motivis suffulta, pro pertractandis in consequentiam Articuli 67: 1790/1 elaboratis Systematicis Operatis Articulo 8. 1827. exmissae circa objecta Rei Literariae. / Posonii / in Typis S. L. Weber / 1830

Dum Deputalio liacc Rcgnicolaris Operatum systcmaticum in Re literaria in sequelam \rticuli 67-mi 1791. elaboratum disquisitioni subiicere coepisset, atque ut dispositioni Articuli 8-vi 1827. boc quoque in objecto satisfacere queat, quidnam habita ratione temporum ex his semet evolventium vicissitudinum, ct progredientis in dies culturae, ingeniique necessitatum, ex eo retinendum aut demendum, illive addendum foret, in deliberationem sumeret; primum et ante omnia, quaenam Deputationi opus examinandum concinnanti in commissis data fuerint, semet expendere debere arbitrabatur. i\on poterat non hic offendere in Articulum 67-um 1791. qui et Deputationem illam in a itam vocavit, ct agenda ejusdem enunciavit, qui proin sub duplici hocce obtutu, qua basim operationis totius figens, considerari debet. Huic debitam attentionem dicando observatum fuit, duo praeprimis objecta attune in votis dumtaxat Regnicolarum posita, subsequis legislationis curis, rcali consistentia donata exstitisse. Provida quippe, ac non minus generosa Articulorum 7-mi 1808. 2-di 1812. et 17-mi ac 18-vi 1827. dispositio, Academiam Militarem constabilivit, Seminarium officialium futuram, qui militi hungaro, dum iniquos in Regem ct Patriam assultus repressurus, amoris in utrumque ardore, magis quam constitutionali obsequio media inter pericula vocatur, sagaces non minus ac intrepidi praeluceant duces. Et ne scientiarum et artium pacis quoque progressui altius evehendo, sua desint adminicula aut incitamenta, Articulus 11: et 12: 1S27. Societatis Eruditae seu Academiae hungaricac, excolendae in omni scientiarum et artiuili genere linguae patriae destinatae fundamenta iecit; norma coordinationis, communi virorum eruditorum quamplurium authore Serenissimo Archiduce Regni Palatino in unum collato consilio, stabilita. Utrumque igitur adductum momentosum sane obiectum, prima tantum vivificantia elementa a Deputationc Anni 1791. accipiens, subseque ad sibi propriam consistendam deductum, non utique curas consiliaque Jmiusce Deputations Rcgnicolaris ultra deposcere poterat. His igitur ex serie pertractandorum cxmissis, ad id porro reflectendum erat, novum systema literarium in sequelam altissimorum Suae Majestatis Sacratissimae Ordinum Anno 1806. indroductum, eiusque complexum in opere sub titulo : „Ratio educationis publicae totiusque Rei literariue per Regnum Hungáriáé et Provincias eidem adnexas“ juris pu* Miri facto, ad communem notitiam perlatum fuisse. Etsi a cio multa, innuo quam plurima hujus operis contenta, iliis quae Deputatio Anni 1791. tamquam desiderabilia proposuerat apprime convenirent, quia tamen alia ab his longe etiam diAersa constituta ibidem cernerentur, Deputatio haec Rcgnicolaris tutissimo se tramite processuram judicabat, si ea, quae sibi in primitivum elaboratum nefors observanda interveni rent, consultis nonnisi posterius rem in eandem altissima adprobationc donato Anni 1806. Codice ordinatis proposuerit.

In quantum parte ex una cunctis praerecensitis agenda Deputations hujus diminui contigisset, parte ex altera accessionem eisdem procurarunt nec numero pauca nec obvii argumenti postulata ct gravamina Statuum et Ordinum Regni, ex singulis ferme, rem lite•2