Conclusa seu Resultata Excelsae Regnicolaris Deputationis in Contributionali - Commissariaticis terminatae Pestini Anno 1793 / Posonii / Typis Ludovici Landerer de Füskút / [1826]
II. Provocatum sub A. Generalis tributi pro dotatione Cassae militaris destinati, in Jurisdictiones repartitions, ejusdemque tandem in communitates, et individua contribuentium per ipsas Jurisdictiones subrepartitionis.
f 10 §. 50. Obstant dernura rubricae hae industriae, an enim tam facile contribuens agros in pruneta, cauleta, tabaceta , hortosque fructiferos, vel oleraceos conversurus est, si minus ab agris, ac ab bis pendendum babebit. — Deerat adhuc, ut canabeta quoque, velut aliquantum plus, si praesertim impensi labores non supputentur, producentia peculiari rubrica donentur. — Sed plectitur bis industria , nec unquam convenit, ea, quae ad florem evehi, communiaque cunctis reddi IJeipublicae interesset, in vicem favorum , quibus fovenda essent, oneribus impositis morari. i Sic si contribuens rem pecuariam promoturus, educationi pecorum manum admoveri nititur, sentit illico suam gravatam esse industriam: nam ut res exemplo clarior sit, si in Comitatu Szabolcsensi 8 emere intendat vitulos, intra tres annos ab bis, posito quod (ut ordinarie lit) donec excrescant, media eorum pars intereat, secundum clavim dicationis solvet titulo contributionis pro spe lucri, quam vituli hi promittunt, licet nihil adhuc ex iis percipere potuerit, Rh. florenos g. Idem obtinet in pluribus aliis rubricis, hinc fit, quod experientia in notabili Regni parte testatum reddit, ut non raro coloni, ct ii quidem valentiores .seinet sponte ad inquilinarem redigant statum, faciliusque una alterave vacca provisi e parié messoria, exiguisque, quos erga censum aquirunt, agris vitam se tolerare posse credant, quaui si assumto colonicatu, cuncta, quae singulos eorum gressus comitantur; onera supportare cogantur. iNon exigua Hegni in parte incultae, aut ob ordinariorum cultorum defectum inter varias manus semicultae haerent terrae, populo incertum hunc statum , certis,quae attacta sunt, oneribus praeponente, Dominisque,terrae frustra stabiles colonos quaerentibus. * §■ 31. Naturalis haec est sequela, dum spes, et non reális producti contribuentis liberae ejus dispositioni subjacentis pars contributioni subjicitur. — Unde inter claves repartiendorum tributorum, objecta, quae spera potius,'"quam reale praesentis lucri fundamentum constituunt, in Civitate praesertim, quae vix vel mediocrem industriae gradjim attigit, donec alia adsunt media, tuto assumi vix possunt. §• 32. Tanta prolecto sunt haec systematis hujus vitia, ut, si non omne illud, quod exhinc in plebem sua natura dimanare poterat, malum, post se traxerint, id vero partim generali etiam apud eos, quos malum hoc non pressit, defectui industriae, partim Jurisdictionum providentiae, quae a rigore ejus pro ratione Focalium circumstantiarum non parum hic, et ibi recesserunt, tribuendum videatur. §• 35. Verum etiam si daretur, operosa hac conscriptione propius aliquantum proportioni, relate ad separatas, pro quibus peractae sunt, Jurisdictiones, acced: potuisse, neque tamen pro generali, de qua potissimum agitur, contributionis inter Jurisdictiones Regni repartiendae clavi assumi posset. i- **• 0
