Erdély Nagyfejedelemség 1841-k év November 15-kére Kolozsvár szabad királyi várossába hírdetett országgyülésének irománykönyve, 1841. november 15. - 1843. február 4. (Kolozsvár 1841-1843)
1841-1843 / 21. ülés
XXÍ. ÜLI-S IROMÁNYAI. 29 Tertio. Approbatas et Compilatas Patriae illius Leges, Decreta, Tripartitum Vcrboczy, expuncto tamen ibidem articulo nono Decreti Andi eae Degis, qui in ultima Posoniensi Diaeta abolitus fuit, Constitutiones, Jus municipale Nationis Saxonicae, in vigore inviolabili permansura declaramus quidem, cum autem ipsimet Status, et ratione Religi- onis, tum etiam Constitutionum suarum, ac Privilegiorum inter se discrepent, et Catholici in praefatis 1. et 2. articulis gravatos se existiment, Saxones vero privilegiis suis antiquis, et eorum usui, et consve- tudini in articulo tertio magis cautum esse efflagitent: e re ipsorummet Statuum duximus, ut difficultates inter illos, circa dictos tres articulos vertentes, amicabili compositione et concordia, sub ratificatione nostra Caesareo Regia complanare studeant, hac vero non succedente, auditis partibus, opinioueque Consiliariorum nostrorum Transsih aniae desuper intellecta, reliquum Nobis erit, id denique pro munere nostro Caesareo Regio decernere, quod justum et aequum compertum fuerit. Quarto. Morem usitatum, utpofe, quem supremae potestati non derogare invenimus, in Gubernii Consilii Intimi, Comitiorum, Suffragiorum, politia ac libertate, in rabulae Judiciariae, magistrorum proto- notariorum et assessorum, item et inferiorum Tribunalium auctoritate, in administrandae justitiae solito ordine et usu (omnia tamen sah o in gravioribus recursu ad Regem) illaesa praecipimus conservanda. In oeconomicis quoque, quoad Regalia et fiscalia praevia fidelissimorum Statuum sincera informatione, eam habituri rationem et modum, ut per commissiones Camerales, aut alia via, nemo nobilium, civium aut privatorum gravati possit aut debeat. Quinto. In omnibus, sive ad politiam, sive justitiam, vel oeconomiam administrandam necessariis officiis, utemur indigenis Transsih a- nis, Hungaris nempe, Siculis et Saxonibus, nullo habito Religionis respectu, neque exterae nationes, aut quae Nobiscum ab illis, inter exteras et inhabiles dignoscuntur, ad honores et munera, quotiescunque ea vacare contigerit, praevalebunt, salva tamen nostra cum illorum consensu ad recipiendum, aut non recipiendum in matriculam commendatione. Sexto. Bonis, ob defectum prolium, aut notam infidelitatis ad fiscum Regium devolv endis, benemeritos Transsih anos, llungaros nempe, Siculos et Saxones indigenas, non attento religionum discrimine, propensi erimus dignati. Illa vero privatorum bona, quae armis nostris occupata sunt ab hostibus, antiquis Possessoribus, aut eorum posteritati, ex mera benignitate regia restituentur, ad quem finem alicui Tribunali in Transsihania, aut nostro Belliduci, ut visis instrumentis, quod justum videbitur, decernat, in hoc speciali casu, ex commissine Regia benigne committemus. t Septimo. Supremum Status Directorem Nostrum, pristinis temporibus Vajvodam dictum, vel ejus Vicesgerenfem, ex indigenarum Transsih aniae Nobilium ac Procerum nostrorum numero, sive Catholicae, sive alterius ibi receptae religionis fuerit, si fidelitate et meritis praepolleat, sumemus; idem quoque de munere Generalis militiae Trans- sihanicae, Cancellarii Supremi, Consiliariorum Intimorum, Comitum supremorum, et Capitaneorum inter Siculos, Magistrorum protonotario- rum aliisque dignitatibus antea solitis observabitur. Et haec Octavo. Cum tali modificatione clementissime largimur, ut Gubernatoris Summi, Militiae Transsihanicae Generalis, Cancellarii, Intimi Consiliariatus et Protonotariatus candidatos, si quando similia munia re1 románt/. 8
