Antall József szerk.: Orvostörténeti közlemények 101. (Budapest, 1983)
KISEBB KÖZMÉNYEK — ELŐADÁSJOK - Vida, Tivadar: Latin nyelvű havi diétetikai tanácsok a Pray Kódexben (német nyelven)
abstinere, quia / scabiem et pruriginem ge / nerat. Pocio de uetonica et / bibinella accipienda est. Mense maio nullius / animalis caput nec pedes / comedat. Calido usita. / calidum bibe, purgacionem capi / tis fac. uaenam epaticam incide. pocionem ad solutionem accipe, cataplasma in capite pone / oculos turbulentos sana. puriginem manduca. / urinam cura, balneum usita. olera frigida usita / Pocionem absincium et semen funiculi pocionem ad solucionem / accipe, et cibis frigidis uti. Mense iunio cotidie de aqua / frigida calicem bibe ieiunus. / Ceruisium nec uinum bibas. Lac / coctum et calidum bibe. Lactucas / manduca, acetum bibe, sinape / usita, salviam et savinam bibe, / quia cerebrum humeros [sic! gewiß anstatt „humores"] producit. Mense iulio sanguis non miniatűr, pocionem / non bibat. Saluiam et Rutam usita. / Flores apii et flores uve bibe, / plenum calicem de aqua frigida ie / iunus bibe propter coléra soluenda. Mense augusto caules / et malvas non comedat / agrimoniam manducet / ceruisiam nec medum / bibas. Pulegium autem / salvia clara cum / parum pipere utere. Mense septembri buccellas lacté co / medat, et omnia quaevis accipi possunt. / quia omnes fructus in hoc tempore confecti sunt. / lac ieiunus bibat. costo aut / grano mastice aut / vetonica cum pipere utere. Mense Octobri racemis / utantur et mustum bibant / corpus sanat, et solucionem / facit. Lac caprinum ie / iunus bibe. propter san / guinem. Pocio gariofilum / cum pipere et savina cum sale. Mense novembri de / asso balneo abs / tineat. Pocio cina / momum. Ysopum et / Satureiam pro stoma / cho utere. Mense decembri bonum est venam capitaneam / incidere. et omnia genera uenarum. quia in hoc tempore / omnes humeros [sic! S. beim Monat Juni] parati sunt. / Pocionem siccam bibe. Cave ut in his tribus diebus / sanguinem minuas. aus pocionem sumas. aut / de ansere comedas. Villi Kalendas április / die lune exeunte. Decembri / de lune exeunte Tunc enim in homine / venae et in pecudibus nimis / sunt plene. Et id(eo) 11 mortale periculum est / sanguinem minuere. Beim Monat Mai und zwar neben dem Tag des Papstes und Märtyrers Urban (25.V.) ist folgende Bemerkung zu lesen : Estas oritus iuxta ypocraten. M. Zalán stellt von den Monatsdiätetiken fest, daß „diese an den Computus des Beda Venerabiiis zurückführen sind". 12 Als Beweis seiner Behauptung stellt er nebeneinander die obigen diätetischen Regeln und die entsprechenden Abschnitte des „Computus" von Beda, wobei die Identität der beiden stellenweise verblüftend ist. József Ernyei, ein Pharmaziehistoriker schreibt jedoch: „...es ist eine sehr schlecht gelungene Phrase, wenn wir Beda zuschieben, wie es Zalán tut (zit. Werk, 249), daß er die klassische Naturwissenschaft an das Mittelalter überleitete". v * Er erörtert namentlich die Regel des Monats Oktober, laut der „man im Oktober nebst einer Traubenkur scharfen Most trinken soll. Es ist also selbstverständlich, daß es sich um Verse handelt, welche von einem weinbauenden Gebiet herrühren, .. .was nicht zu England im VIII. Jh. paßte." 14 11 Ergänzt wegen des abgenützten Seitenrandes. 12 Zalán a.a.O. S. 153. 13 J. Ernyei, Der Entstehungsort und die ursprüngliche Sendung des Kodexes Pray (ung.). In: Magyar Könyvszemle, Jhrg. XXXIV (1927) S. 81. 11 Ernyei a.a. O.