A Közlekedési Múzeum Évkönyve 7. 1983-1984 (1985)

III. RÉSZ • A Közlekedési Múzeum gyűjteményeiből 551 - Resumo 690

— donas informojn d-ro Istvánné Dienes. La pli ol 10 000 kartoj ampleksas ĉiun branĉon de la trafiko kaj ĝi formas apartan kolektaĵon de la galerio. La aŭtoro trarigardas la ĝisnunajn rezultojn de la kolektaĵo farita de jaro 1967. Ŝi okupiĝas pri la enhava fizionomio kaj pri la taskoj de la prilaborado de la materialo. La spinon de la materialo de jarlibro formas la maniera] kaj

trafikhistoriajstudoj, kiuj estas troveblaj en la dua parto. En la vico de ci tiuj studoj Kócziánné d-ro Erzsébet Szentpéteri résumas kaj analizas la ekspozician agadon de la Trafik a Muzeo inter lajaroj 1966—1984. Ŝi okupiĝas pri la nombra formigo de la konstantaj kaj periodaj ekspozicioj, pri la temo-dividiĝo de tiuj kaj ŝi taksas ilin laŭ la metodoj de ĝiaj enhavo kaj elvokado. D-ro István Jasinszky sub titolo „Interrilatoj de Muzeo kaj 1er nejo — surbaze de la spertoj de la Trafika Muzeo" okupiĝas pri iu tre grava tereno de la muzea, publik- kleriga adago. La aŭtoro traktas interalie — la pli novajn muzeajn taskojn kiuj rilatas al la enkonduko de la lerneja studobjekto „tekniko". Li konatigas ankaŭ la demandojn de la ekzercaj okupiĝoj, de la grupaj vizitoj, de la ekspoziciogvidadoj kaj de la kompletigaj demonstraciiloj. Fine la aŭtoro résumas siajn spertojn kiujn li havigis en kelkaj eksterlandoj. La studo de d-ro Istvánné Dienes — kies materialo baziĝas sur tiujn dokumentojn, kiujn oni gardas en la arkivo de la Muzeo — prilaboris la biografion de la fama ingéniera de reformepoko Otto Ferenc Hieronymi (1803—1850). Tiu ci studo — en la fakliteraturo — unuafoje klopodas doni kompletan bildon pri la vivo de la menciita ingéniera, kiu planis kaj konstruis la ĉevalfervojon inter Pozsony kaj Nagyszombat kaj faris plurajn aliajn inĝenierajn kreaĵojn. La aŭtoro okupiĝas pri la postliberecbatala misfamigo de ingéniera kaj pri lia frua morto. La studo de István Tisza, sub titolo „La esploradoj de Lajos Rohonyi en la historio de Szeged-a direkció de MAV". estis farita surbaze de tiu heredaĵa materialo,kiun gardas la Muzeo. Kvankam la prilaboro de la plena not-materialo ankoraŭ ne finiĝis, la studo publikigas la plej gravajn rezultojn. La esplormaterialo enhavas indikojn de jaro 1845 ĝis 1976 pri la historio de linioreto, pri la historio de organizaĵo kaj funkciado de la Szeged-a direkció de MÁV. Máramaros estis nordorienta departemento de la história Hungario, kiu limis kun Galícia kaj Bukovina. La fervojkonstruado estis tre grava tie, pro siaj riĉaj salminejoj kaj pro la stratégia graveco de tiu ĉi areo. La studo de Jolán Barkóczi sub la titolo „La projektoj de lafervojo de Máramaros" prilaboris la koncernajn projektojn kaj la diskutojn je ili, kies partoj tre karakterizas la fervojkonstruadon en la pasinta jarcento. La ŝtonminejo de Sóskút en la departemento Fejér ludis signifan rolon en la konstruado de famaj konstruaĵoj en Budapeŝto. ĉevalfervojo kunligis la minejon kun la stacio Tárnok de ĉeflinio. Tiu ci ĉevalfervojo ekfunkciiĝis en 1870 kaj post la unua mondmilito ĉesiĝis. La studo de d-ro János Kovács sub la titolo „Indikoj al la historio de la êevalfervojo de Tárnoksóskút" prezentas la historion de la fervojo surbaze de la trovitaj indikoj. Oni rememoris en 1984 pri la 100 jara datreveno de la ekzisto de la plej granda stacio de la hungara ĉefurbo. La studo de Mariann Koltai sub titolo „Indikoj el la historio de 100 jara stacio Budapest Keleti" per la prilaborado de la ĝis nun malpli konataj partoj kompletigas elvokitajn eventojn okaze de la jubileo, surbaze de la fakliteraturo. En la evoluo de la ŝosea elektra reto en Budapeŝto ludis signifan rolon la trafika uzino, nomata Baross, kiu estiĝis kiel unua establaĵo de la ĉefurba elektra fervojo — en pluraj taktoj — dum la lasta jardeko de la pasinta jarcento. La studo de d-ro Ágnes Medveczki prilaboris la historion de la establaĵo de la unuaj iniciatoj ĝis la nunaj tagoj. La studo de d-ro László Eperjesi, sub titolo „Pri la formiĝo de ta unua praorganizo de la sindikato de la trafikaj kajfrajtaj laboruloj" pruvas tion, ke la menciita sindikato — kies fondiĝon tradicie oni tenas en la jaro 1898—

fakte jam estiĝis en 1894, car la unuan praorganizon de la sindikato jam tiam formigis la varfrajtaj koĉeroj kaj frajtlaboristoj. La studo prezentas la historion de tiu ci frua organizado. ;. 692