Fraknói Vilmos (szerk.): Monumenta Hungariae Historica 3. Monumenta Comitialia regni Hungariae 6. 1573—1581 (Bp., 1879)
I. A POZSONYI ORSZÁGGYŰLÉS 1574. MÁRCZIUSBAN
1574. MÁRCZ1USRAN. 27 in qua pater familias ex quantacunque agricultura et laboribus, familiam suam alit. Quod si vero multae familiae in una et eadem domo existant, quae similiter suo pane ex qualicunque agricultura et laboribus, singulas familias alant, eae pro singulis fumis censeantur. De inquilinis autem pro valore rerum, quas quisque eorum habuerit, fiat exactio ; ita videlicet, ut rerum uniuscuiusque fiat aestimatio, et de uno floreno quinque denarios pendere teneantur. De tributariis, molitoribus, libertinis, carbonariis, sectoribus, nec non salariis dicatorum, vicecomitum et reliquis; item exemptionibus, lucro Camerae, ac arendatione decimarum: Caesarea Regiaque Maiestas vult ea obseruari, quae in conuentu anni sexagesimi noni, de iis omnibus et singulis statuta decretaque fuerunt. Caeterum, quia iniquum plane ac longe indignissimum est, Hungaros, qui veri et naturales Regni possessores sunt, dicam et decimam soluere, Ruthenos vero ac Valachos, advenas et peregrinos, de fructibus Regni non minus quam Hungari viuentes, tanquam aliquos Xobiles et Hungaris meliores, quasi in despectum Hungaricae gentis, liberos et exemptos esse debere ; ac cum in hoc periculoso Regni statu Hungari pro defensione Regni non solum contribuant, verum etiam alia multa subire et praestare cogantur, illos tanquam ociosos spectatores ab omni onere velle esse liberos; Caesarea Regiaque Maiestas, in re tarn iniqua, Regia sua auctoritate uti constituit, ac omnino vult dictorum Ruthenorum ac Valacho« rum onera cum caeteris Regnicolis esse aequalia. Ita, ut in posterum, pro rata portioné cuiusque facultatum, omnia illa onera, utpote solutio decimarum, nonarum, dicarum et censuum illis imponi, et ad eadem subeunda praestandaque teneri debeant, quae coloni christiani sustinent. Ac insuper dominis terrestribus firmiter mandandum censet, cum Ruthenos illos et Valachos, ab assuetis iam pridem furtis, rapinis aliisque maleficiis haud desistere Maiestas sua cognitum habeat, ut iidem domini terrestres, quemcunque in huius modi maleficio deprehenderint, eum absque ullo fauore, non multa pccuniaria, sed poena demerita plectant; qui si id neglexerint, Comites, Vice Comites et Capitanei Maiestatis