Notitia hungáriae novae historico geographica (Budapest, 2011)
Matthias Belius: Comitatus Arvensis
58 COMITATUS ARVENSIS PARS GENERALIS Comitatus Arvensis nomen: [p- 2.] SYNOPSIS. Comitatus Arvensis nomen: non est a dicte- rio Matthiae Corvini petendum: origo vocabuli Sarmatica est: nequiquam ab Arabiae1 denominatione arcessenda §. I. Regionis amplitudo: limites circumquaque montosi, Carpathus cum propaginibus: Baba-Hora: et Beszkid: Rowna Hora: Bu- bow: Rozudecz: Chots: Szesztrecz ...§. II. Montium ferae: ursorum venatus rusticus, nobilium, multo attentior: captura caprearum difficilis, et parca: luporum occidio varia: vulpium calliditas: martes, praestantium pellium: leporum copia: aquilarum in leporibus intercipiendis robur: avium silvestrium genera: Arvensium in aucupando industria §. III. Fluvii Arvenses: Arvae ortus, decursus, ingenium: ex Timone, eius loculenta descriptio: exitus in Vagum: Parnicza: Oravicza: Studena: Réka §. IV. Fontium, toto Comitatu, ubertas: horum salubritas: caret acidulis: atque thermis: fons salsus: a quadruplatore quodam ereptus plebi §. V. Opportunitates Arvensium tenues: diversus earum habitus: Processus inferioris ingenium felicius: malignius superioris: huius caussae: annonae tenuitas §. VI. Hortorum cura, difficilis, ac neglecta: herbarum et radicum, qualiscunque proventus: oleris condendi, ut acescat, foeda ratio: a Polonis forte accepta: cannabis, et lini studium §.VII. Rei pecuariae modus: boum et vaccarum: equorum: ovium: casei huiatis, laus: porcorum foetura exilis: aves domesticae: apum studium §. VIII. Latumiae Arvensium: lapidis earum natura: quorsum evehantur §. IX. Materia medica, Liptoviensi suppar: arbores montanae: nemorum: frutices: tubera: metalla ignorantur §. X. §.I. Nomen Comitatui, Arx Arva, huic fluvius impertivit, Arva-vize Hungaris, Orawa Slavis, dictus. Nam, antiquiora omnino fluviorum sunt, quam arcium vocabula; tametsi ab istis potius, quam ab illis, Comitatus denominarint, primi eorum designatores: quemadmodum diximus11 alibi. Haec plana sunt; non item, Arvae etymon. Quibus, vox ea, Hungarica zst,Arva\d est Orphanus, insigne ei denominationi, praesidium conciliari posse, autumant, ex Matthiae Corvini dicterio [p. 3.] illo, quo Petrumh) Archiepiscopum Colocsensem, huc, in vincula detrusum, prosecutus est. Arva fuisti, inquiebat, Petrei ^ Operis nostri Tomo II. in Historia Comitatus Thurocziensis Parte Priori Membro I. §. I. p. 293. Fuse, de Petri huius fatis, egimus in historia Archiepiscoporum Colocsensium, Tomo Operis III. p. 555. sequ. Aliter de virtutibus Petri Philip. Beroaldus Bononiensis sensit, quam de iis in litteras retulerunt scriptores Hungarici. Neque enim dubitavit, in nuncupatoria ad eum epistola, qua Apuleium, notis a se illustratum, Petro dedicaverat, eundem omnibus eius aetatis praesulibus Hungáriáé anteponere, quod monendum putavimus; tametsi non sit ad manus liber. 1 corn ex Arabia sec. notam marginalem in p. 4. Vide Beroaldus 1501. in epistola nuncupatoria.
