Veres Miklós: A tárnoki hatóság és tárnoki szék : 1526–1849 (Magyar Országos Levéltár kiadványai, III. Hatóság- és hivataltörténet 2. Budapest, 1968)
Függelék
Modus procedendi, si cives in faciendo iudicio remissi exstiterint Praeterea, et hoc in constitutione praeallegata Sigismundi regis habetur; quodsi ipsi iudices et iurati cives nostri regales, aut alii officiates, seu iudices modo praenotato inibi deputati, in faciendo cuipiam iudicio et iustitia extiterint, remissi: extunc huiuBmodi nostri iudices et iurati cives etc. ad exhibendam ipsam iustitiam, magistri tavernicorum nostrorum autoritate adstringatur et compellantur. Proinde hanc constitutionem confirmantes decernimus: ut etiam imposterum, non a quolibet ordinario, legumque et consuetudinum civilium ignaro, sed a competenti suo iudice, magistro nempe tavernicorum (observatis legibus hac in parte et statutis consuetudinibusque ipsarum civitatum) mandata huiusmodi, ad iudicem et iuratos cives civitatum impetrentur. Ñeque extra hoc, quod alias factum est, diversis et nonnunquam contrariis, atque ipsarum civitatum iuribus, libertatibus et consuetudinibus derogantibus, ipsique etiam causae et adversae parti praeiudicantibus mandatis iudicia perturbentur, vel evocationibus in curiam regiam; si quando inaudita parte, et nondum in processum legitimum deducta cognitaque causa, mandata huiusmodi non observentur, partes ipsae et iudicia praecipitentur, quin potius, ut debito modo secundum Deum et eius iustitiam singulis causantibus iuris complementum administran possit. ARTICULUS 41 Ne iudices ordinarii ratione causarum appellari non solitarum, ipsas civitates pro transmissione mandatis adigere praesumant Denique cum ipsae quoque appellation es, quatenus et quae in ipsis civitatibus admittantur, modum habere ex superioribus constitutionibus conspiciuntur, nominatim vero in causis criminalibus appellation es ipsa regni iura admitti vetent: ideo statuimus, ut a modo imposterum nemo iudicum nostrorum ordinariorum ipsas civitates mandatis adigere praesumat, ut causas alioquin appellari non solitas, contra statuta et libertates civiles transmittere teneantur. [IL Ulászló 1499-ben kiadott 7 cikkelye, melyeket 1602-ben a fenti 41 cikkelyhez — mint továbbra is érvényben maradókat — hozzácsatoltak.] Wladislaus Dei gratia Hungáriáé, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae, Ramae, Serviae, Galliciae, Lodomeriae, Comaniae, Bulgariaeque rex; ac Slesiae et Lucemburgensis dux; nec non Lusatiae et Moraviae marchio. Ad perpetuam memóriám. Dignum est principibus et ad glóriám eorum non mediocriter pertinet, ut de salute et incremento subditorum suorum assidue solliciti, ea quae ad utilitatem ac quietem et tranquillitatem eorundem agnoverint pertinere, dÜigentissime curent, benigneque annuant et conférant. Proinde ad universorum notitiam harum serié pervenire volumus, quod cum fidèles nostri prudentes et circumspecti iudices ac iurati, caeterique cives et communitates octo liberarum civitatum nostrarum, singularibus quibusdam gratiis et libertatibus, per serenissimos principes quondam reges Ungariae, gloriosae memoriae, praedecessores scilicet nostros, eisdem concessis gaudeant, et tam in iudiciis faciendis, quam etiam aliis rebus eorum agendis, specialiorem quandam, et aliis Regni nostri civitatibus et liberis locis secretam consuetudinem habeant ad animadvertendum, et intelligendum. Igitur plerumque litigantes et causantes in iudiciis ipsorum in sede videlicet magistri tavernicorum nostrorum, varias et superfluas dilationes et subterfugia quaerere, et per diversas vias ac provocationes, appellationesque causarum, alteram partem sine causa et ratione defatigare; ut igitur eiuscemodi via talibus praescindatur, et eiuscemodi frivolae appellationes in aliquibus causis et litigiis inferius limitandis locum non habeant: tum vero ne ipse imprimis magister taver-
