Antonius Fekete Nagy: Monumenta rusticorum in Hungaria rebellium anno MDXIV (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 12. Budapest, 1979)
PRAEFATIO
opus Antonii Fekete Nagy. Ad narrativam libri partem perficiendam G. Barta, 4 ad diplomatarium autem ex regestis amplificandum ab Instituto Histórico Academiae Seientiarum Hungaricae et Archivo Hungariae Nationali nos potestatem accepimus. Dum fontium collectorum editionem iam apparabamus, collectis non contentus novos adhuc ignotos fontes investigare coepi. Intra muros Archivi Hungariae Nationalis omnes — quoad fieri potuit — fontes, ex quibus ignota documenta insurrectionis haurire sperabam, cum in Diplomatum collectione ante cladem ad Mohács (ante scilicet annum MDXXVI) datorum turn inter Collectas vel taeneas dilucidas microfilm dictas vel copias photographicas interiores extraneasque inspiciebam. 5 Praeterea archiva Slovaciae (olim superioris Hungariae) frequentabam. Spes reperiendi nos non fefellit. 6 Voluissemus cunctos textus nostros ex genuinis fontibus publicare, sed — pro dolor — occasio fontes notos inspiciendi describendique, ignotos autem investigandi in archivis extrañéis praesertim Bohemiae, Germaniae utriusque, Hispaniae, Italiae, Iugoslaviae, Poloniae, Rumaniaeque nobis non patefacta est. At multi, quorum nomina ne enumerare quidem possumus, succurrebant nobis, ut fontes librosque necessarios inveniremus aut copias eorundem photographicas acciperemus. Colligendis fontibus non nos, sed tempus semper urgens finem posuit. Nam decuere haec documenta tempore Georgium Székely celebrandi pro venire. Quare Monumenta rustioorum in Hungaria rebeÜium anno MDXIV inscribatur hie liber? Monumenta, licet non omnis generis documenta (sola enim in archivis asservata) publicentur, nominamus tamen fontes nostros, cum nonnulli eiusdem tenoris libri sic inscribantur. LT. DE CONSILLTS EDITORUM Omnium textus fontium nostrorum in extenso edere studebamus. Attamen nonnullos fontes, qui rerum insurrectionis rusticanae non censentur principaliores esse: dummodo scilicet minores eorundem partes pertinent ad insurrectionem simul vel in lucem iam bene prodiere vel alia Hungarica non continent, in formam regesti redegimus, aut partibus minimi pretii omissis textu mancos pubheavimus. Restitit nobis quaestio, fontes nostros quemadmodum ederemus? Summum fuit studium nostrum, ut textus fontium modo nunc temporis aptissimo publicarentur. Confiteri debemus nos gravi cum corde librum hunc manibus nostris emittere. Ex fontibus enim archivi nonnulli a Caio Tranquillo Suetonio (ca a. et dissiparunt eosdem, quorum dux Georgius Székely captus manibus vaivodae incidit, mox die 15 Iulii crudele supplicium de eodem vaivoda sumpsit. Rusticis profligatis et investigatio recompensatioque damnorum et contra insurrectos bene meritorum praemia successerunt. Maior pars fontium nostrorum de hoc tempore narrant. 4 Barta O. —Fekete Nagy A.: Parasztháború 1514-ben. Budapest 1973. 5 Copias photographicas ex taeneis dilucidis fictas in Archivo Hungariae Nationali eisdem sub numeris, quos in hoc libro sibi accepere, invenire potes. Signatura earundem copiarum photographicarum: Fényképtár (U 205). 6 Ex fontibus ab Antonio Fekete Nagy collectis tredecim fontes ad rústicos insurrectos minime pertinentes omisimus, nonnullos autem addidimus.