Franciscus Dőry: Decreta Regni Hungariae : Gesetze und Verordnungen Ungarns 1301–1457 (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 11. Budapest, 1976)
Decreta
expedire non curaverint, extunc iidem exactores 0 cum predictis regio et capituli hominibus vei conventus transire debent ad possessiones vei loca habitationis hominum in iudiciis convictorum, et in fine ville eorum conscendentes in signum pacis et iustitie hastam cum suo ferro in terram figere et tribus diebus facta legittima amonitione ibi expectare tenerentur solutioni et satisfactioni iudiciorum supradictorum, nil plus nisi victui necessaria recipientes. Et si talis convictus ibi se patienter expedierit, similiter de ipso registro retrahatur et littere expeditorie similiter emanentur*; alioquin dictis tribus diebus transactis in rebus suis mobilibus et immobilibus sub federe impignorationis per eosdem iudiciorum exactores inibi recipi debent, quantum equipolleret vei se extenderet g ad qualitatem iudiciorum. II. Secundo est notandum, quod si exactores iudiciorum domini palatini vei iudicis curie regié ad tales Processus egrediuntur, tunc regium hominem et testimonium capituli vei conventus quo supra ac hominem comitis necnon unum vei duos ex quatuor iudicibus secum ducere debent pro testimoniis. Qui quidem exactores iudiciorum res pro iudiciis exactas inter se taliter dividere debent, quod primo decimam partém prefatis regio et capituli vei conventus hominibus simul, et tertiam partém comiti et iudicibus nobilium reddere, duas vero partes pro suo superiori debent reservare. Si vero exactores iudiciorum comitis et iudicum a nobilium a ad tales processus egrediuntur, non sic, sed tantummodo regium hominem et testimonium capituli vei conventus et secum ducere debent et decimam partém exactorum iudiciorum regio et capituli et conventus hominibus reddere, residuum vero inter se dividere debent, sicut b est mos eorum. Et tandem in fine, postquam omnia iudicia in tali comitatu egrediuntur et processus eorum rite terminantur, sepedictorum iudiciorum exactores ad ipsum capitulum vei conventum, cuius testimonium ad perficiendum exactionem 0 duxerant, redire et unicuique litteras expeditorias dare tenerentur et pro seipsis etiam recipére ac prenominatis comiti et quator iudicibus a nobilium a in relatione regii hominis et testimonii d dicti capituli vei conventus similiter litteras expeditorias dare tenerentur sic alternatim pro cautela, 3 prout hec et alia et levius lucidius et limpidius in statutis ipsius domini regis Karuli continentur, que quidem statuta in singulis comitatibus regni Hungarie in litteris ipsius domini Karuli conscripta habentur et conservantur. II. a_a Litt, iudlium b Litt, sic c Litt, extra d Litt, testimonio 3 Die Formel Nr. 7 der Ars Notaria, die von dem zwischen 1342 und 1349 ausgestellten Original kopiert wurde, enthält die Quittung des glaubwürdigen Ortes für den Bußgeldeintreiber und bemerkt, dieser solle die eingenommenen Summen zu seiner Rechtfertigung treu einschreiben. Die gleichzeitige Formel Nr. 8 ist ein Zeugnis des glaubwürdigen Ortes über den regelrechten Verlauf der Bußgeldeintreibung. Kovachich (v. Ed.)pp. 5-6. - Ein Mandat Karls I. vom 16. Mai 1326 an die über authentische Siegel verfügenden Kapitel und Konvente, in dem er zwei Königsboten zur Eintreibung der dem Palatin Fülöp Drugeth zukommenden Bußgelder bzw. zur Beschlagnahmung der ihm durch die Bußen heimgefallenen Güter entsendet, bezeugt die praktische Anwendung des Dekrets und bekräftigt zugleich seine Datierung. Über den Prozeß verfugte der König im Einklang mit dem Gesetz, daß ... idem homo noster cum iudicibus nobilium illius comitatus, in quo eedem possessiones habeantur vel uno eorundem iudicum similiter sub testimonio vestro vel cuiuslibet vestrum accedendo ad faciem ipsarum possessionum easdem presentibus vicinis et commetaneis suis convocatis, scita veritate previa, iustitia, ordine iuris et consuetudine regni observatis, statuat predicto palatino vel homini suo possidendas ...Dl. 2472, Cod. Anjou t. II. p. 244-245.