Varga Endre: Úriszék XVI–XVII. századi perszövegek (Magyar Országos Levéltár kiadványai, II. Forráskiadványok 5. Budapest, 1958)

DUNÁNTÚL

A protestatur super orali confessione ipsius I coram tribunali facta, et siquidem non negaret se servitorem ipsius A esse, ideo paria non esse admittenda. Accederet etiam hoc, quod procurator ipsius I modo collateraliter

3 recepisset et in iudicio peilegi procuiasset, ideo respondeat ad meritum actionis.

4 I prioribus inhaerendo dicit coram tribunali: non fuisse servitorem ipsius A tempore in actione denotato et eatenus veluti super confessatis iudicium recipére non posset. Accederet et hoc, quod de praesenti esset servus conductitius domini terrestris, non ipsius A, de quo suo servitio post parium receptionéin ageret sibi incumbentem. Quoad receptionéin parium modo collaterali, pro paribus deputari

5 non potest, siquidem meritum actionis intelligere voluisset I.

6 A : quantum ad obligationem ipsius I attineret modernam, quam in captivitate sua peregisset, eandem insufficientem esse rationem ad obtinenda paria, ideo urget, ut supra. Deliberatum est. Ex rationibus per procuratorem A allegatis non dantur paria ipsi I, verum respondeat ad meritum actionis. I protestatur super ista deliberatione et dicit ulterius : cum ipso I idem A litigare hic et nunc minime posset, siquidem iam idem I non esset sui iuris, verum servitio domini terrestris adstrictus, a quo, ut iuri statueretur, petére deberet. I ulterius dicit eundem A indebite vexare ipsum, siquidem non solum via iuris, verum medio tempore violenter pro moderna praetensione ipsius idem A certos viginti porcos ipsius abstulisset, quos et de facto prae manibus suis haberet. Ideo, siquidem et via iuris et violenter procederet, ideo duplex via eidem non permitteretur. verum cuperet in poena indebitae actionis convinci. Procurator A protestatur super confessatis ipsius I, siquidem factum in actione non negaret, verum indirecte qualificaret, quam qualificatam responsionem suam ut directius recolligat, alioquin petit, ut supra. Deliberatum est. Respondeat I ulterius. I adhuc protestatur super ista deliberatione et dicit ulterius se more praedonico contra ipsum A nihil peccasse, nec praetensos ipsius A porcos abstulisse, sed dum idem A in Turcarum captivitatem incidisset uxorque ipsius cum ipso I uti servitore suo nihil curasset, propterea servitium ulterius continuare non potuisset. Et cum etiam antecedenter tribus integris annis inservivisset ipsi A certa summa pecuniaria et etiam vestibus debitor manifestus 3 Helyesen : collaterali. 4 Az ,,A" szerint az alperes, mint szolga, urával szemben nem élhet a rendes parium petitio-val. Ehhez képest a keresetlevelet az ,,I" ügyvédje csak ,,modo collaterali'

> kapta meg, ami nem jár perhalasztással, hanem a perbefogottnak ilyen esetben azonnal felelnie kell a keresetre. 5 Helyesen : roputari. 6 Az „I" szerint a collateralis par-nyerés, mely csak azt a célt szolgálta, hogy a kereset lényegét megismerje, nem tekinthető parium petitio-nak.