Varga Imre: A magyarországi protestáns iskolai színjátszás forrásai és irodalma

Református darabok

SÁROSPATAK 1666 Ad. "Parararunt etiam Calvinistae in Scholis suis celeberrimis prope aulam anabaptisticam solemnem comoediam." [Ismeretlen komédia.] [Litterae Authenticae III. part I. 45. utalással és folytatólag azzal a megjegyzéssel, hogy Bocskai István, a megye főispánja "tamen non comparuit", idézi:] Ut.Bayer, 1897.1.45. 1669 COMENIUS, A. J.: Continuatio admonitionis Ad. 109. ... "Suasi quoque iam ab initio, Actiones aliquas introduci scenicas: experientia certus ad excutiendum Ingeniis torporem, excitandamque alacritatem, non aliud efficacius dari médium. Sed respondebatur: Nugas istas (Comoedias in Scholis agendi) reliquendas esse Iesuitis, me ad seria esse vocatum. Respondebam: hae nugae in seria ducunt. Iesuitas hic revera esse filios seculi, prudentes in rebus suis, nos revera improvidos lucis filios in rebus nostris. Illos methodi ámoenitatibus Ingenia Orbis ad se allicere, exercitiisque id genus Vitae negotiis idonea reddere: dum nos cum nostris stupemus. Addidi: Nisi nos in Polonia nostris in Scholis hoc etiam exercitii genus háberemus, frigerent omnia: per id autem obtinemus ut non solum nostri filios suos ad Iesuitas non mittant, sed et illinc aliqui ad nos veniant. ... 110. Hic Princeps [a valóságban: Principissa!] ad me, "Per vim detinere te non possumus: sed obtestőr, mane nobiscum per hanc solum hiemem, vimque Methodi tuae nostris Ingeniis pro lubitu experire, plenam tibi facio potestatem." Et ad Scholarchas conversa: "Nemo contraire audeat! edico." Annuentibus illis, dixit: "Mihi ad hiemandum in Transylvaniam est abeundum ..." 111. Progressa Principe [a valóságban: Principissa!] ... Ego vero ad Rectorem: "Quid iam facturi sumus? Exercitiis illis scenicis cuiusmodi argumenta deligemus?" Ille: "Tu videris." Ego: "Placetne primum sumi históriám de Iosepho?" lile: "Absit ut sacra profanari pátiar." "Ergo de Susanna?" Ille: "neque hóc." Ego: "An sacra profanari dicenda sunt, si pie ac prudenter tractata iuventutis memoriae ad vivum repraesententur?" Perseverante illo, profanationem esse, dixi: "Lesnensis Scolae Rector Sebastianus Macer, tentavit Ianuam Linguarum in Dialogos redactam huc adhibere: sed morbo apoplexiae prostratus continuare non potuit. Quid si nos id nostra in Scola Tentemus?" Hoc illi cum non displiceret, ex primus XX Ianuae Capitibus primum Actum composui, adolescentulis Nobilibus 52 huc adhibitis.