É. Apor (ed.): Codex Cumanicus. Ed. by Géza Kuun with a Prolegomena to the Codex Cumanicus by Lajos Ligeti. (Budapest Oriental Reprints, Ser. B 1.)

CODEX CUMANICUS

ducii ob dieses als unbándigc Nomádén gcschildertc Volk durch die ethnischcn Cmgestaltungon, wclchc die Islamisirung Centralasiens horvorgcrufcn, in die naehsten Sandrcgionon des nörtllii lit-n Irans eingedrungen, odcr oli es dasclbst si hon in der vorislamiselien Periodo ansassig war, lasst sii h nieht sicher bestimmcn (Z. d. O. M. G. toni. XXXIII, fase. Ill, pag. 387, vid. etiam Nyelvt. Köz. toni. XV, fase. í, pag. 2). Oialcctus T.irkomanorum, uti in dissert, cit. cl. VÁMBÉRY lueulentcr demonstravit, magnam cum dialecto Selgukiensi similitudinem prae se fért, originalem tamen hujus dialecti inilolem cumanicae similcm fuisse ob causas allatas mihi persvasum est. Pag. i.xív, liti. 18 post «dicit» adde : A

MMIA.M S M

ARIÉI,

t.iNis (nat. anno 330 post Gli.) libro XXXI historiarum «ChunorUm» mentionom injecit (cap. Vili), ad hoc nomen Jo. Aia;. WAGNER in commentario annotavit: «nihil variant vetcres libri.» POMPONI us MI I.A (ehorographiam CLAUDIO regnante annis 31—54 post Ch. scripsit) lib. I, cap. XIII, ita dicit: «interiora torrarum multac variaeque gentes habitant, Gandari, l'ariani, Bactri, Subsiani, Pharmacotrophi, Chomarae, Choamani, kopancs, Dahac super Scytlias Seytharumque deserta» ctc. Nonnulli vero codices loco Choamani «t'omani» habent, sic cod. Paris, num. 4832, duo Vaticani, cod. Pragensis litt. P designatus. Parianos cum Parnis vel Aparnis apud l'tolemacum eandem significare gentem eamque Avarorum esse certum est. AMMIANUS MARCELI.INUS 1. sequenti Chionitas snnul cum Gusenis memorai : « Tamsapor refert ad regem, quod CONSTANTI NUS pacem postulat precativam ; dumque ad Chionitas et Euscnos haec scripta mittuntur, in quorum confiniis agebat hicmcm S

APOR, tempus interstitit longum» (XVI, 9, 4). CI. KIEPERT Euscnos illos cum U-siiin s. U-sün scriptorum sinensium canili-m esse gentem asserii (cf. etiam nomen Ho-su, de quo paulo infra nientio erit), quod nomen sane cum Uzoruni idem est. Apud Kazakos hujus nominis vestigium adhuc viget, una enim eorum tribus eaque major Ueisiin noqiinatur. AMMIANUS MARCELLINUS in sequentibus dicit §APUREM II. cum Chionitis foedus fecisse eosque in oppugnatione urbis Amidae egregios habuisse socios : «rex cum Chionitis et Gelanis (? male ssriptum pro Eusenis) omnium acerrimis bellatoribus pignore icto societatis rediturus ad sua, TAMSAPORIS scripta suscepit, pacem Romanum principem nuntiantis poscere precativam» (XVII. 5, 1), — «Persae omnes murorum ambitus obsidebant ; pars, quae orientem spectabat, Chionitis evenit ; meridiano lateri sunt destinati ; tractum servabant septentrionis Albani ; occidentali portae appositi sunt Segcstani, acerrimi omnium bcllatores» (XIX, 2, 3). CI. TOMASCHEK libro «Centralasiatische Studien» inseripto de nomine Chionitarum ita scripsit: «Dass die Chionitae kein anderes Volk sind als die Chunni, (iSvvoi der klassischen Autoren, die Xso-jvvi oderXouwi desTHEOPHYLAKTOS, die Huna der Mahá-bharata, und die Hiong-nu oder Hiün-yo der sinischen Annalen, darf ebenfalls nicht bezweifelt werden ; aus don letzteren erfahren wir, dass die Nördliche Horde der Hunnen im Jahre 90 n. Chr. grosse