A Debreceni Déri Múzeum Évkönyve 1969-1970 (Debrecen, 1971)

Történelem - Benda Kálmán–Kenéz Győző: Barbiano generális jelentése a Bocskai-szabadságharc első hónapjairól

tradere castella et arces suas, ipseque cum thesauro suo ad vezerium sese trans­feree, et ab illo suppetias majores petére; quum jam antea a Turcis Transsylva­nus principatus ei promissus fuerit; a nobis verő omnino scire volebat, utrum penes ipsum manere et ei subsequi vei comitari eum vellemus, ubi fidelitatis ac constantiae praemia ab ipso consequi possemus. Nos itaque, ne periclitare­mur, stipulatis manibus promittere coacti fuimus, quare statum unum ex no­stris Giulam pro auxiliis quam citissime submittendis ablegare volebat. Nos verő revertentes in Zentiob, communicavimus haec omnia illius loci parocho, rationistae, et aliis quibusdam nostris intimis; qui parochus nobis declarans sceleratam patroni nostri intentionem, ubi in extremum periculum conjiceremus nosmetipsos, animas, uxores, filios, amicos et pátriám nostram, et nisi manifes­taremus proditionem hanc, nos aeque esse complices, resolvimus nos, cum ge­neralis nimium inde distaret, significare hoc Dominationi Vestrae Generosae, voluimus, ut illa omnia rescriberet domino generali, quo de oportuno remedio prospiceretur." 17 Hoc igitur totum est, quod Stephanus Fráter domino Concinio et ille per arehitectum mihi in Bathor referre fecit,- sicuti inde Vestrae Majestati rescripse­ram. Inde me in castra rursus contuli, ut eo maturius huic malo occurrere pos­sem,- de hisque omnibus commissarios Transsylvanos certiores feci, rogans, prout etiam antea feceram, ut comitem Cauriolum, quantocius ad me expedi­ent. 18 Dum haec ago, supervenit cursor Suae Serenitatis, ut quam citissime cer­tum et sufficientem numerum militum domino Bastae submitterem. Itaque ad id exequendum comitem Dampierum destinavi, cum 2500 hajdonibus et cum equitatu ordinario harum partium die noctuque proficisceretur. Verum comes Dampierus nee hajdones, nee etiam equitatum ordinarium eo adducere poterat, ut secum egrederentur, excusantes se non esse persolutos sicuti etiam hoc scripto mihi exhibuerunt; et ego Suam Serenitatem superinde certiorem reddidi. Interim consilium iniens cum commissario Crauseneck, Rotvicio, Pezzen, comite Dampiero et Snecknhaus 19 conclusimus summopere opus esse, ut intentio Boch­kaiana quantocius sopiatur. Ne vero tarn longe totus exercitus a confiniis Un­gariae Inferioris abducatur, respectu etiam illius, quod postmodum Sua Sere­nitas rescribere posset, piacúit, ut assumpto mecum Rotvicio cum 300 expeditio­ribus suis equitibus, comite Dampiero cum 1000 et hajdonibus et rascianis equi­17 Utólag, október 11-én, Adorjánban, Barbiano utasítására írásba foglalták Fráter István és társainak fenti vallomását. Ez a lényeget illetően megegyezik az itt közöltekkel, bi­zonyos vonatkozásban azonban bővebb, a személyi jellegű részek pedig hiányoznak belőle. A legszembetűnőbb különbség, hogy az adorjáni jegyzőkönyv részletesen el­mondja Bocskai érveit, hogy miért nem járul kegyelemért a császár elé. (Közölve: Had­tötr. Közi. 1956. 2. sz. 313-314.) Ez nyilván az első, talán csak szóbeli vallomásban is benne volt, mert Pethe László is részletesen leírta említett jelentésében (ld. 14. jegyz. és Magyar Országgyűlési Emlékek XI. 34-35.) 18 Az erdélyi királyi biztosok, akiket Rudolf 1604. január 25-én nevezett ki a fejedelemség kormányzására, a következők voltak: Paul von Krauseneck, Karl Iníhott és a Szepesi Kamara tanácsosa Hoííman György. Erdély katonai parancsnoka ugyanekkor Basta al­vezére, az olasz Thomas Cavrioli (gyakran ezen a néven: Capreolo) ezredes volt. 19 Melchior Rottwitz ezredes, a sziléziai lovasság parancsnoka. - Bartholomäus Pezzen császári haditanácsos, 1597-ben egyike az Erdély átvételére küldött királyi biztosoknak. 1602-ben Basta generális mellé rendelték a polgári ügyek biztosaként. 1604-ben azon­ban már régen nem tartózkodott Erdélyben, így neve elírás. Helyesen Baptista Petz ez­redes, a kassai gyalogos helyőrség parancsnoka. (Istvánffy nyomtatott szövegében a nevet már helyesen írta.) - Johann Schneckenhaus, alezredes a sziléziai lovasságnál. (Istvánffy tévesen Nikolaus-nak írja keresztnevét.) 165

Next

/
Oldalképek
Tartalom