Bullae Bonicacii IX. P. M. IX. Bonifác pápa bullái. 1389–1396. (Budapest, 1889. Mon. Vat. Hun. I/3.)

IV. Plurimum negotii Datariae facessit collatio beneficiorum capitularium. Hanc ordinarie per supplicationes assequi contendebant, quas vei ipsi supplicantes vei ipsorum praecellentis dignitatis fautores ecclesiastici vei saeculares ad Summum Pontificem direxerunt. Huius supplicationis epitome in curia confectum deliberationi Papae submittebatur, qui, si petitioni annuendum statuit, voce «Fiat» ac monogram mate proprii nominis subsignavit. Tunc bulla collationis confecta est. Collationum papalium diversx formae existebant. Saepissime occurrit casus, cum per Summum Pontificem determinatum quoddam beneficium capitulare, per promotionem, abdicationem, ingressum in ordinem religiosum, amotionem, vei mortem prioris possessoris sui vacans conferatur (canonicatum cum praebenda). Hoc in casu prioris beneficiati nomen et etiam circumstantiae vacationem efficientes commemorantur. Saepe evenit quendam virum ecclesiasticum per Papam in canonicum cuiusdam designati Capituli denominari, quin praebendam seu beneficium eidem conferret. (Canonicatum sub exspectatione praebendae); at decernit ipsum ius habere, unum beneficiorum tempore denominationis vacantium vei inposterum vacaturorum, infra certi temporis spatium, acceptandi; quae quidem facultas acceptandi nonnunquam ad beneficia cuiuscunque generis extenta, utplurimum tamen dignitatibus Capitulorum maioribus exclusis, data est. Ad dignitates, personatus et officia Capitulorum Pontifex plerumque, via promotionis, eiusdem Capituli canonicos denominavit, etiam tunc, quum ad haec iuxta veterem usum per electionem quis assumi consueverit. At non raro contigit etiam membra aliorum Capitulorum ad illa translata, vei viros ecclesiasticos, quamvis nondum canonici essent, immediate ad dignitates evectos fuisse. Episcopi Hungáriáé saepius quidem ipsimet adibant Papam litteris commendatitiis, cum in votis habebant,

1 ut quidam clerici, favoribus eorum gaudentes, beneficia assequerentur; at non semel beneficium Capituli 1 In tomo praesenti maximé commendationes Valentini de Alsin Cardinalis et Episcopi Quinqueecclesiensis occurrunt.