Linzbauer, Franciscus Xav.: Codex Sanitario-Medicinalis Hungariae 3/1 (Budae, 1853)
Regimen Francisci I. imperatoris ac regis
831 3. Quoniam et Director, et Docentes praemissa ad punctum 1. modalitate annuis stipendiis providebuntur, cujuslibet Classis, Conditionis et Religionis tam lini, canabis, fabarum, lentium, zeae (fagopyri), herbarum usui tinctorum deservientium, Glasti, Rubiae tinctorum, Cnici carthami, herbarum oleosarum, herbarum aromaticarum exhibebitur ; non secus tabaci melior, ac deterior species. XIII. Hebdomade. Utpote in fine trimestralis Institutionis fiet comparatio inter veterem ac modernam docendi Methodum. Collocabitur in plena luce ; quantum inter verbalem et realem scientiam intersit, diversitasque isthaec ita enodabitur, ut opposita juxta se posita clarius elucescant. Systema Praelectionum et Demonstrationum secundo Trimestri, utpote a 23. mensis Junii, usque ad 23. Septembris anno 1799 assumendarum. I. Hebdomade. Praelectiones cum Demonstrationibus experimentalibus de procreatione, caltu et utilitate, multis, ac diversis ex causis utilissimae arboris Acatiae, utpote in horiis, pratis , domibus , ad opificia , artes , manufacta , fabricas , ad structuram navium , aedium , penes mercatum. II. Hebdomade. Utilitas diversorum minutiorum et hactenus ignotorum productorum hungaricorum, quorum adusque in Oeconomia rurali, ad opificia, manufacta, fabricas, et mercatum nullus usus , nulla utilitas habita est. Deus et natura minimis utitur , et ex minimis facit maxima! Haec ars, haec methodus divina et natiira; cur non etiam ars et methodus hominum ? continuabitur. III. Hebdomade. Exhibebuntur media effectu comprobata adversus aestates torridas , asperas hye- mes , sterilitatem pabnli, et defectum frumenti. Quod ipsum continuabitur. IV. Hebdomade. Proponentur observationes oeconomiae , ac regulae practicae penes messem foeni, ad ejusdem convectionem ; item ad calcationem, triturationem et conservationem frumenti observandae. V. Hebdomade. Regulae diaetales et media usii roborata , ope quorum valetudo etiam inter fatigia oeconomica et scholastica conservari possit. Continuabitur VI. Hebdomade. De morbis pecorum, eorundem causis, quibus mediis tutissime curari queant. De pabulatione pecorum in stabulis fieri solita ; item de cultura ovium, et equorum 3. et 4. Trimestri pertractabitur. VII. Hebdomade. Universalis prospectus defectuum ad Oeconomiam ruralem hungaricam existentium, ac media adversus eosdem specifice deducta, continuabitur. VIII. Hebdomade. De cultu trifolii, utpote animae emendatioris Oeconomiae ruralis, undiqua- que considerati et expensi; cumprimis de uberi procreatione seminis trifoliorum in melioratis natrosis terrenis. IX. Hebdomade. Nova merendi media, in re oeconomica, imprimis pro inferioribus Partibus deservientia proponentur. Continuabitur X. Hebdomade. Expendentur diversis ex momentis fructus arborum , earundem specifica diversitas, conservatio et utilitas. XI. Hebdomade. Historica deductio de cultu Zeae (fagopyri) harum partium, et quum multiplex ejusdem jam hac aetate sit utilitas; cumprimis relate ad repurgationem agrorum, utiliorem occupationem familiae domesticae, ac facilitatam pabulationem pecorum. XII. Hebdomade. Observationes circa cultum vinearum harum Partium , et nonnullae practicae operationes ad ejusdem emendationem deservientes. XIII. Hebdomade. Instituetur comparatio inter veterem et modernam emendatiorem docendi Methodum, quae ex omnibus hoc trimestri pertractatis objectis explanabitur, ac ope oecono- mico-practici calculi illustrabitur.