Schuster, Joannes (szerk.): Pauli Kitaibel M. D. prof. Chemiae ac Botanicae: Hydrographica Hungariae 1. (Pest, 1829)
De utilitate Aquarum mineralium salsarum Hungariae - Aquae Comitatus Aba-Ujváriensis
302 cubicos). Post Calcariam Sclenitis forma e solutione muriatica separatam addebatur Murias Ammomi, dein Ammonium causticum praecipitabat grana sedimenti och- racei. Tandem coctione cum Carbonate Natri Terra non penitus separabatur gr. 1, unde Acidum sulphuricum, addito dein Alcoliole tantum reliquit, quae non erant ex integro Selenites, sed majore parte impuritas. Cum Selenitis obtenti grana 14 in Aqua destillata solvebantur, remansit inde residuum leve fusco-album; quod cum Acido sulphurico non effervescebat, et majore parte, licet non ex integro , solvebatur; relictum nimirum est aliquid impuritatis. Terra a decomposito Selenite obtenta Acido muriatico solvebatur, et post Calcariam per Salem Seignetti praecipitatam adplicabatur Ammonium causticum , unde opalescebat et album leve sedimentum deponebatur pondere gr. ^ (Magnesia). Terra haec non penitus alba, verum subcinerea, cum Acido sulphurico non efferbuit, nec ex integro solvebatur. Post Magnesiam separatam Carbonas Natri aliquid Terrae fusco-albae dejecit, quae cum Acido sulphurico sub effervescentia in Selenitem abiit. Salia hujus Aquae in Aqua a Terris separata exstitere. Liquidi residui Natrum per Acidum sulphuricum saturabatur, dein sub digestione e Salibus adhuc paucissima Terra discessit. Addito dein Argentate Ammonii (Argento alcalisato) obtinebantur in filtris duobus Muriatis Argenti grana 6 -+- 60 y^ = 66 gr. — Sulphas Barytis, qui per Muriatem Barytis e Salibus 200 poll. cub. Aquae, post Acidi muriatici praecipitationem dejectus erat, tantum grani ponderabat. Volumen aliud hujus Aquae = 2.440 gran vol. super fornace evaporabatur, inde post primam filtrationem adhuc secessit Terra alba, imo etiam post alteram, semper floccorum forma. Residuus Liquor siccatus stitit massam albam, in calore spumescentem *, red issoluta haec AQUAE ÁBAUJVÁRIENSES.
