Schuster, Joannes (szerk.): Pauli Kitaibel M. D. Prof. Chemiae ac Botanicae: Hydrographica Hungariae 2. (Pest, 1829)

Aquae Comitatus Sárosiensis

C) Oxydum Ferri viride (Calx Ferri) ex Acido sulphurico recens praecipitatum, quod Cel. Scheele pro Aére oxygenio (alias deplilogisticato) in Aquis detégendo adhibere docuit (a), in vase exacte clauso, quacumque istarum Aquarum repleto, colorem suum immutatum retinet, etiam cum parcissima quantitate adplicalum fuerat. Cautela haec, ut parva hujus Reagentis quantitas adhibeatur, non est negligenda 5 secus major pars Oxydr Ferri, viridem colorem retinens, occultat ab Oxygenio flavescentem. Evincitur itaque illo experimento, principium hoc acidificans , excepta parte , quae Aquae essentialis est, et ea, quae Ferro Aquarum inhaeret, ex fontibus his abesse. Solet; quidem Oxydum illud viride. dum Acidum carbonicum e vase elabendi occasionem habet, quidpiam flavedinis adsumere; verum effectum hunc non ab Oxygenio, sed a sedimento ochraceo, quod Aquae istae tali in casu sponte demittunt (§. 3. C), dependere quisque perspicit.

C) Sub adplicatione Aquae Calcis observavit CÍ. Professor Winterl ex Aquis nonnullis Aerem prodire, quem ob odoris similitudinem infiammabilem vocat (b). Qualis iste sit, non satis lityiét; sed talem in Aquis hartphensibus et hoszszurétensibus non adesse, simili, quo idem usus est, experimento didici: portionem nempe Calcis exstinctae in vesicae bubulae fundo filo constrinxi, et eandem expresso e reliqua parte omni Aere, collo vasis, Aqua exploranda nunc repleti , adligavi, soluto- que filo Calcem cum Aqua miscui. Ita jacturam Aeris , siquis prodivisset, praevertissem, quae in methodo ibi tradita non evitatur. Verum neque in his, neque in aliis a me hactenus tentatis Aquis simile fluidum elasticum

44 AQUAL SÁIIOSÍENSES.

<a) £. 2B. 0$eele'§ ren £uft tmb Seuer, 2t$ 2lu8fl. ron £eeni)orbi. 2eipj. 1782. 0, 141.

(b) Jos. Man. Österreicher Anal. Aquar. Badens, p. 29. et 2Ö7,