Győry Tibor (szerk.): Semmelweis összegyüjtött munkái - A Magyar Orvosi Könyvkiadó Társulat Könyvtára 46. (Budapest, 1906)
Tractatus de vita plantarum
18 Vi generis inveniemus exempla: Keith quercum vidit 78' in peripheria, 26' in diametro exhibentem, Ray aliam describit ad 130' altam, 30' crassam. Memorabile hujus loci phaenomenon nobis Corypha umbraculi fera offert, quae qua luor ante florem ferendum mensibus, 45 vicibus plus increscit, quam sub pari temboribus spatio in praeterlapsis 35 annis. Reproductio in plantis ad summum evolvitur gradum, cujus rationem simplicior earum formationis typus includit, unde reproductio plantarum suprema functio, in cujus gratiam et vegetabilia nominantur. Ad ten te observantibus multa obveniunt exempla, quomodo una plantae pars transformetur in aliam, sic calyces metamorpbosin corollarum induunt, para- petala stamina el pistilla in petala abeunt, sicut haec in illa mutantur, sic et gemma, ex ramulo hortulani integram educant plantam, imo ex uno simplici foliolo omnes plantae evolvuntur partes; mirandum sane nobis hic exemplum largitur Yerea pinnata, cujus folium in terrae superficiem depositum multam copiam nervorum individuorum progenerat. Ceterum non omnia vegetabilia pari ratione hac donantur proprietate, ut quo aliius organisata (arbores) facilius repro- ducantur ac inferiora (cujus contrarium in animalibus experimur). FRUCTIFICATIO. A) Organa fructificationis. Plantae, plasticae formationis curriculum emensae tandem in altioris vitae speciem caput extollunt, dum florem generant. Flos provocatur praeponderantia dynamis potentiarum formantium, praecipue lucis, super materiale substratum formationis, ideo sub au d-ea e plasticitas recedit,’ dum vita plantae ad altiorem gradum evehitur. Flos est summus evolutionis gradus, cum eo plantae vita peripherica exhauriatur et ad primam contractam suam originem (ad semen) reducitur. Et revera quanti llos sit operis adtenti in plantis observabimus, (piae quo perfectiori gaudent organismo, eo majore indigent tempore ut ex tenerrimo fine sublimem producant generationis adparatum; sic plu- res arbores in hoc opus multos scimus consumere annos.
