Csízy, Paulus: De morbis infantum (Budae, 1838)
valis ad congestiones, febres, inflammationes etc. diathesis. Systema nerveum, in genere texturae est mollioris , cerebrum minus perfectum, citius tamen hac , quam sequenti increscit aetate, nervi et ganglia nunc majora, agili sensibilitate ad abnormem facile nituntur activitatem, major pro impressionibus receptivitas sensationes facilius excitat, reactionem ponit vividiorem, unde magna ad dolores, aliasque vitae sensiferae hac aetate anomalias dispositio. §. 6. Cui partes solido - molles adhaerent, quodque organon nervorum vitae animalis centrale tuetur, systema ossium, cartilaginosae fere indolis magna laborat mollitie, et imperfecta massae elaboratione, unde explicamus cur ossium incurv ationes, rhachitis, aliaeque degene rationes, infantiles persequantur annos. §. 7. Prima functionum vitae vegitativae, digestio, quae parvulo ex utero materno soluto exorditur, actione absolvitur ventriculi, qui hucdum humoribus maternis, magis sibi homogeneis adsvetus, simul cum toto tractu intestinali magis irritabilis, irrepentibus potentiis alienis largam offert ad affectiones morbosas dispositionem, unde infantes ad ructus, vomitum, diarrhoeam, dolores colicos, dysenteriam, spasmos varii generis, convulsiones etc. adeo pronos esse, quotidiana edocemur experientia. Quod chylificationi praeest, systema lymphaticum , praecipue ejus glandulae, alacri sua functione chyli et lymphae facile morbosam producunt spissitudinem, unde infarctus glandularum, alienatio nutritionis, indeque or. ta scrophulosis , rhachitis , atrophia etc. §. 8. Sangvificatio insigni absolvitur alacritate, sed ipse qui inde emergit sangvis, sero et albumine dives, cruoris et fibrinae penuria laborat ita, ut, si haec (quod in statu hypersthemico accidit) copiosior evadit, ad indolem adhuc semper magis albuminosam accedat, unde ad transsudationes albuminosas, effusiones serosas, malum
