Csízy, Paulus: De morbis infantum (Budae, 1838)
15 ut gravissima et saepe irreparabilia per effectum eorum in toto organismo inducta evitentur damna. §. 18. Gravis, qui aetate hacce tenera inter organismi partes viget, consensus, variarum adfectionum uberrimus fons, magni habendus; necessitas asserti ex eo vel maxime elucet, quod, quae irritamentum constituit, causa morbi proxima, in alio saepe, quam quod adfici- citur resideat organo, ut proin gravissarum saepe adfectionum encephali, perturbationum systematis nervosi causam recondat ventriculus, magna hinc consensus praecipue nervei, debite pensitati in adornanda therapia dignitas, divinus saepe remediorum derivantium effectus. Quoties non onema emolliens, cataplasmata lenientia, fomentationes ope lactis abdomini adplicitae etc. gravibus saepe medebantur morbis. Cum ob auctam irritabilitatem, conamenque naturae organismum a peregrino liberare stimulo, infans hac aetate ad emesim facile disponatur, emetica, quae praeter quod evacuent, spasmos solvunt, et qui inter encephalon, pulmones et ventriculum viget, consensum turbatum, facillimo saepe componunt modo, derivantibus omnibus, ni quidam vetent casus, anteponenda remediis. §• 19. Nec denique omnis, quae teneros adgreditur, labes morbum verum, progredientis saepe, quae aetate hacce viget, evolutionis constituit symptoma, quod proin non removere, aut perturbare, sed moderare potius contendet medicus. Patet inde magnus, in infantibus bene nutritis, in quibus et adpetitus viget, purgantium praecipue rhei, vel infusi sennae omni quarta hebdomada propinati effectus. Evolvitur enim in iis materiarum non bene digestarum et assimilitarum copia, humorum nimia plasticitas, quae ni removeantur, varios gignunt morbos, frequentissimani exanthematum, impetiginum, tineae, furunculorum constituunt causam. Simile et inflammationes, congestiones morbosas praecavet tractamen, et quos si-
