Kalocsai Főegyházmegyei Körlevelek, 1886
Index
— 6 — mentis tueri pro opportnnitate stiuluerunt : romanique Pontifloes iuvicta aniini constantia adversus oppugnatores vindicare numquam praetermiserunt. — Quin etiam et opinione et re eamdem probarunt ipsi viri prinoipes rerumque publicaruni gubernatores, ut qui paciscendo, transigendis negotiis, mittendis vicissimque accipiendis iegatis, atque aliorum rautatione officiorum, ;igere enni Ecclesia taraquani cum suprema potestate legitima consueveruiit. — Xeque profeoto siné singulari providentis Dei consilio faetum esse censendum est,, ut liaec ipsa potestas principatu eivili. velut optimae libertatis suae tutela. nuiniretur." „Itaque Deus humani generis proourationem inter duas potestates partitus est. scilicet eeolesiasticam et civilein, alterani quidem divinis. alteram humanis rebus praepositam. Utraque est in suo genere maxi ma : habét utraque oertos, quibus contineatur, terminos, eosque sua euinsque natura caussaque proxima definitos; unde aliquis velut orbis circumscribitur, in <]n<> sua. ouiusque actio inre proprio versetur. Sed quia utrinsque impérium est in eosdem cum iisuvenire possit. ut res una atque eadem, quamquam aliter atque aliter. sed tamen eadem res ad utriusque ins iudiciumque pertineat. debet providentissimus Deus. a quo sunt ambae eonstitutae, utriusque itinera recte atque ordine composuisse. Quae autemsunt a Deo ordiHdtae snnt. r) Quod ni ita esset. funestarum saepe oonteiitiouurn eoncertationumque caussae nascerentur; nec raro sollicitus animi, velut in via ancipiti, haerere homo deberet, anxius (|uid facto opus esset. contraria jubentibus binis potestatibus, quarum recusare impeí'iuin. salvo offício, non potest. At«|iii maximé istud repugnat de sapientia cogitare et bonitate Dei. qui vei in rebus phisicis. quamquam sunt longe inferioris ordinis, tamen naturales vires caussasque invicem conoiliavit nioderata ratione et quodam velut concentu rnirabili. ita ut nulla earum impediat ceteras. cunctaeque simul illuc. quo mundus speotat. convenjenter aptissimeque conspirent. — Itaque inter utramque potestatem quaedam intercedat necesse est ordinata colligatio: quae quidem coniunctioni non immerito comparatur, per quam anima et corpus in liomine copulantur. Qualis autem et quanta ea sit, aliter iudicari non potest. nisi respioiendo. uti diximus, ad utriusque naturam, habendaque ratione excellentiae et nobilitatis caussarum; cum alteri proxime maximeque propositum sit rerum mortalium curare commoda, alteri caelestia ac sempiterna bona comparare. — Quidquid igitur est in rebus humanis quoquo modo sacrum. quidquid ad salutem animorum cultuinve Dei pertinet, sive tale illud sit natura sua, sive rursus tale intelligatur propter caussam ad quam refertur. id est omne in potestate arbitrioque Ecclesiae : cetera vero, quae civile et politicum genus complectitur. rectum est civili auctoritati esse subiecta. cum Iesus Ohristus iusserit, quae Caesai'issint. reddi Caesari, quae Dei. Deo. — Incidunt autem quandoque tempóra, cum alius (juoque concordiae modusad tranquillam libertatem valet. nimirum si qui principes rerum publicaruni et Pontifex romanus de re aliqua separata in idem placitum consenserint. Quibus Ecclesia temporibus maternae pietatis eximia documenta praebet, cum facilitatis indulgentiaeque tantum adhibere soleat, quantum maximé potest. " ') Rom. XIII, 1.