Kalocsai Főegyházmegyei Körlevelek, 1858

Index

36 nes, aut eleműm per insidias, vitám et valetudinem partis alterius in periculum adducat '), — si malo corporis diuturno et contagioso laborét

2), — si partém alteram malitiose deserat 3), — si bona temporalia aut honorem civilem alterius conjugis in magnum detrimentum vei grave periculum conjiciat 4); — denique divortium postulare potest vir, qui brevi post nuptias uxorem suam ab alio gravidam compererit, quin de hoc aliquod indicium prius habuisset, dummodo ipse intra unum a detecto tali malo mensem divortium a thoro et mensa petat 5). — Non sufficit attamen, existentiam causae canonicae praetendere, sed Commissarius quaerat ex Actore, num hanc etiam legaliter, nempe per confessionem rei, per testes, rei peritos, aut per documenta omnino evincere possit ? 11) Imo si etiam causa canonica, probationibus suffulta, adferatur, examinandum porro, num ius quoque adsit, ex allata causa quantumvis probari queunte, separationem a thoro et mensa petendi? — numve ius tale, quod secus locum haberet , non forte pro ipso Actore iam sublatum sit? — Jure petendi divortium gaudent omnes coniuges; ast hi soli tantum, — tertius quispiam id petere non potest; hinc parentes pro minorenni nefors conjugata prole, tutores pro suis tutelaribus, curatores pro suis pupillis, divortium petere no n possunt, sicut vicissim hi ad illud petendum consensu parentum, tutoris vei curatoris opu s non habent 6); — nec Parochus divortium conjugum ex quacunque causa, seu suo, seu alterutrius coniugis nomine, petere potest 7). Quare Commissarius petito tali, per tertium et non per alterutrum e conjugibus proposito nullatenus deferat. — Porro in accusationibus de adulterio saepe evenit, quod conjux querulans iure petendi divortium fundamento aduiterii a parte altéra commissi exeiderit eatenus quidem, quatenus ipse adulterium conjugis alterius nefors culpa sua provocaverit, illud conniventer dissimulaverit, aut pláne adprobaverit, vei eo detecto debitum matrimonii voluntarie reddiderit 8), aut demum, quod pars accusans se perinde aduiterii ream fecerit 9). — His omnibus rite expensis Commissarius conjugem, qui citra causam canonicam divortium petit, vei qui causam canonicam quidem adducit, ast ad hanc evincendam requisitis probationuin mediis destituitur, aut demum iure petendi ex adulterio divortium suapte excidit,non repellat quidem, imo actionem eius recipiat, ast una declaret praevie, metuendum esse, ne Tribunal Matrimoniale ex insufficientia rationum vei probationum postulatum ipsius reiieiat 1

0). 12) His omnibus superatis, Commissarius actionem ad divortium seu seripto, seu oretenus propositam, cum testimonio Parochi super tentamine reconciliationis peracto, recipiat. — Optandum quidem est, ut actio quantum íieri potest seripta exhibeatur "), ') Decretal. cap. 8. 13. de restitut. spoliat. II. 13. item Instruct. pro Jud. Eccles. I. A. §. 208. — 2) Instr. pro Jud. Eccl. I A. §. 208. - 3) Ibid. §. 209. - 4) Ibid. §. 210. et Conc. Trid. sess. XXIV. can. 8, de matrim. - 5) Lex civil . matrim. ddo. 8-ae Octobr. 1856. §. 73. — 6) Decretal. cap. 3. de iudiciis II. 1. in VI. Quia circa hanc quaestionem Instructio pro Jud. Eccl. I. A. nihil continet, idcirco dictamine art. X. et XXXIV. Concord. Austr. et §-i 251. Instruct. pro Jud. Eccl. in eadera ss. Canones decidunt. — 7) Parochus solum ius et obligationem habét referendi ad Tribunal Matr. eos coniuges, qui etiamsi nefors e causa legali, ast proprio solum arbitrio in divortio vivunt, cum id per ss. Canones (cap. 24. de iureiurand. II. 24., cap. 3. de divort. IV. 19.) et novam legem matrimonial. (Instr. pro Jud. Eccles. §. 205., 236., 241. et Legis civil. Matrim. §§. 41. 59.) vetituin sit. - 8) Instr. pro Jud. Eccl. §. 207. — 9) Decret, cap. 6. 7. de aduit. V. 16. et cap. 4. 5. de divort. IV. 19. — I

0) Instruct. pro Judic. Ecclesiast. I. A. §. 216. — n) Decretal. can. 9. caus. II. qu. 1. et can. 1. caus. II. qu. 8.