A Győri Püspökség Körlevelei, 1866
Tartalomjegyzék
1 JTr. I. Venerabiles Fratres et Filii in Christo dilectissimi! ■A-nno ad suum reverso principium , — quod faustum fortunatumque sit omnibus, — non facile quemquam fore putamus, nisi temere in diem vivat, qui se moneri non sentiat, ut providi instar patrisfamilias subductis secum ipso rationibus diligenter dispi- ciat, quidnam ex praeterito lucri, quidve detrimenti ceperit; quantum in studio virtutis profecerit, qua item parte segniter agens male sibi consuluerit; atque inde modum decernat, quo damna quidem in posterum cavere et sarcire, censum vero ingenii animique augere, ac novis accessionibus locupletare liceat. Res ut omnibus familiaris et usu ipso notissima, ita, si naturam ejus enucleatius explicare quis velit, longe abstrusa et „implicatissimum aenigma," est tempus; quod acutissimi quique viri ad justae definitionis leges exigere nequicquam laboraverunt; omnes enim, quas de eo in medium protulerunt notiones, aut non satisfaciunt, aut aeque sunt obscurae ac res ipsa declaranda. Platoni tempus est: „aeternitatis in unitate manentis aeterna quaedam in numero fluens imago." 2) Et Plotino: „aeternitatis imago, volens quod illic inspectum est, transferre semper in aliud, nec sustinens totum sibi collectum simul adesse." 3) S. Augustinus, qui abditissima, philosophiae arcana felici mentis acie rimatus, tot difficillimas quaestiones enodavit, ingenue de se ipso fateri non dubitavit, probe quidem sibi, nemine percontante, compertum esse quid tempus sit: at, si postuletur, ut, quod eo nomine intelligitur, verbis expromat, hebescere linguam, omnemque rei cognitionem sibi videri subtractam: „Quid enim, inquit, est tempus? Quis hoc facile breviterque explicaverit? Quis hoc ad verbum de illo proferendum vel cogitatione comprehenderit? Quid autem familiarius et notius in loquendo commemoramus quam tempus? Et intelligimus utique cum id loquimur, intelligimus etiam cum alio loquente id audimus. Quid est ergo tempus? Si nemo ex me quaerat, scio; si quaerenti explicare velim, nescio." 4) Idem tamen Augustinus ex eo, quod praeteritum aeque ac futurum extra animum plane non sit, sed illud per memoriam, isthoc per exspectationem eidem praesens existat, infert, tempus esse extensionem animi ipsius, animoque nos metiri tempora: „Inde mihi visum est, nihil aliud esse tempus quam distentionem; sed cujus rei nescio; et mirum si non ipsius animi. Quid enim metior ? . .. Tempus !) S. August. Confess. lib. Ii. e. 22. Opp. t. 1. ed. Maur. Venet. 1729. s) Διακοτμων αμα ουξανόν ποιεί μενοντος αΐωνος εν εν) κατ’ άξΐ^μόν ίουταν αιώνιον εικόνα, τούτον 0V δί* ^ξόνΟΌ ωνομάχαμεν. In Timaeo. Ορρ. νοί. 7. ed. Stallbaum. Goth. 1838. 3) A/cόνος εικόνα τον yjpvov είςγα<τάμε3α ... το ci’ εκεί όξωμενον, αε'ι μεταφεξειν ε)ς άλλο βου- λομενης, τό μεν ά3·ζόον αυτή παν παξί’ιναι ουκ η&ελεν. Enn. m. lib. 7. η. ίο. Ορρ. vol. 1. ed. Creuzer. Οχοη. 1835. — *) L. c. cap. 14. , Nr. 1. Bonus usus temporis nobie imprimis Sacerdotibus faciendus. 1
