Bél Mátyás: Buda város leírása 1. A kezdetektől Mohácsig (Budapest, 1987)
Óbuda
SECT. I. DE PROCES. PIUS. SPEC. DE B VDA VET. an conflare flbi queat, hæc Schweigen , vndecunque haufla , conic- »tlatio : cum palam fit, non ea fuifle au&oritatc Ouonem, feu Abam, ( nam ita noflri vocant ) flue apud Hungaros, flue apud Germanos , vt voluiflent nomen eiiis, oppido exofum vtrisque , vrbi , iam ante celeberrimæ, communicare. Sed haec fufficiant, in rc dubia , neque adtinente ad fummatn rei. §• ívA D vrbem ipfam veniamus. Attila fatis fun&o, & digladian- tibus pro dominatu , filiis, quomodo fe Buda res habuerint , non eft impeditum definire. Si annalium fidem fequamur , cum iè mutuo bello Hunni deleuere, Budam quoque , fi quae exfta- bat, deletam fuifle, credamus oportet. Non eft huius loci, diifidii (y.) cauifas , inter Chábarn , & Aladarium , fratres, excutere j praelium commemorafle fuffecerit , vt conie&urae noflrae, fidem adftrua- mus. Duo regii iuuenes, inquit Oláhvs (z.) dominandi libidine perciti , quisque imperium Hunnicum, pro fe occupare ßudebat. Comparato igitur utrinque magno exercitu, in campum Sicambricum , cafira pofue- re . t>bi acie collata, tanta commijjd eß cades , ut Danubii aqua, a Sicambria, ad Potentianam usque urbem , mixta fanguine , defluxijje tradatur. Dur au it hac pugna , ad quintum decimum diem nec finis eius ante fuit , quam maior pars externorum militum , ab Hunnis trucidata fuerit. Aladaricus in pralio cecidit. ViBor primum Chaba, pofiremo, Detrici Veronenfis arte uiEltis. reliqua. Atrox, fi rite fe habet narratio, prarlium, & quod vnum, proueclas, in immenfum , res Hunnorum, penitus conuulfit. In Sicambria campis, commiflum fuifle audimus, nulla Buda , ad tam memorabilem conuerfionem , mentione \ nifi Sicambria nomen, quam Buda , nobilius tunc fuerit habitum. Poifis tamen ex facili colligere, non perftitiife intemeratam , fiue Budam voces , fiuc Sicambriam : quin immo , ab Hunnis partim, partim a Germanis, vti fere accidit vrbibus, quae funt in campo Martio, expilatam, ignique exuftam, in rudus abiifle. Hanc yrbis fortunam , tunc fuifle opinamur. Quae confequuta flint tempora, mutuis populorum cladibus, variarumque gentium impreifioni- bus, paifim, tota Pannonia ^ foedabantur. Nihilo ergo felicior Buda, fepulta, fuis ipfius ruderibus, iacuit. Nam, Gothos quidem, infenfum, vel vocabulo Hunnorum genus, de inftauranda vrbe, haud cogitauifle, pronum eft creditu. Rugii autem, & Heruli, qui poft annum CCCC- LXXIII. ex fuperiore Pannonia , in inferiorem hanc , procurrerunt , non tam, ponendarum vrbium cura tangebantur, quam arcendorum hoftium. Neque fub Longobardis, qui Rugiis fucccflcrunt, res, tota hac Danubii ripa, pacatiores fuere. Tom. III. Y §. V. Bud* fati) pofi morum Atti- lx : fraterna bella : detrita tfl penitus i • iacuit ht ruderibut, ob iniuriat frajjau- tium populorum t >.,Ret ulit cas Tu vrcSczi vs, Chrcm.Hung.P.t. Cup. xxiii. p. 27. fcqq. Ét ex eo Bükfinivs, Dec. i. Lib. vît. p. 106. fine feqq. s.) In Attila, Cap. xvii, 23 reiieitur ab auBure.