Református főgimnázium, Debrecen, 1854

10 fernum terret cum coniuge regem. Cf. Met. IV. 172, 196. — Quomodo de sole circa lerram se vertente iidem veteres imaginari in deliciis habuerint: Cf. L. I. 63. I. 338. A' német — mini tanítási nyelv tárgyában a' cs. kir. NVáradkerületi nm. Helytartóság által a' tanár testülethez intézelt kérdésre,'"") ugyan ezen testületnek alázatos véleménye ugyan csak a" februa'riusi jegyzőkönyv 1. sz. g) betűje alatt ekképen olvasható: Lectum est altum exc. Caes. Reg. Cultus et Educationis ministerii decretum de dato 18 Febr. 1855. s. n. 1437. emanatum et per Incl. Sectionem Caes. R. Locumtenentialem M. Varadinensem publicatum, idque cynosurae instar circa lingvam germanicam ut in instilutione scholastica vehicularem pro futuris inserviturum. Simul et perleclum in nexu eiusdem gratiosum praetitulatae Sectionis Locumtenentialis Intimatum sub dato proxime mentionato derivatum, cuius tenore Conferentia professoralis compellatur, simulque quaestio ad eandem intendilur, ut lingvarum interse relationibus stúdiósé comparatis, basi huius comparationis, in sensu alti decreti ministerialis superstructam, eamque iustis causarum momentis rite confirmatam sui super eo sententiam inanifestare ac altiori loco substernere properet, quisnam ordo respectu lingvarum vigentium habito, in eligenda circa institutionem diversarum disciplinarum lingva vehiculari, annis, primum quidem proximo dein progressive postmodum subsequentibus proponi possit. Cum ex luculenta substratorum 18 Maii 1854. et tenore gr. C.R. Locumtent. Section. M.Varadinens. Intimati (dd. 6. Sept. 1854. 10,419) confirmatorum Articulorum Plani Organisationis nostri gymnasii (Cf. Organisation und Schnlordnung des vollstaendigen gymnasiums helv. Conf. zu Debreczin §. 3.)dispositione director gymnasii ut una ex parte alto Caes. Reg. ministerio, ita ex altéra parte etiam Superintendentiae, et qui eam repraesentat Superintendenti quoque officium dandae rationis et responsionis (Verantwortlichkeit) debeat: decernereinretamardua Conferentia professorialis officii sui esse duxit, ut laudatum islhoc decretum ministeriale cum adnexo eidem gr. Intimato ad Dominum Reverendissimum Superintendentem quoque transponatur. Id ubi rite peractum fuisset rerum et causarum adiunctis in omnem partém serio et cum omni dignitate expensis, professoratus liumillimam suam sententiam in sequentibus aperit. Lingva germanica ut pene inexhaíistus omnigenae erutfitionis fons ac thesaurus, ut graliarum ac leporis adeo dives, ita jam ante recens factam gymnasii reorganisationem publicae institutionis in nostro gymnasio cura ac objectum semper fűit, sic inter artes, quibus aetas juvenilis ad humanitatem informari sólet numerata, eoque in loco amplius per dimidium saeculi habita, ut sua — quo ad necessarium visum, eidem docendae occasio, suumque quantum satis et sine jactura reliquarum scientiarum esset, tempus nunquam ei denegaretur. Moris nempe apud nostros populares semper fűit ut germanicae originis in patria urbes in his Scepusienses aliasque ad nanciscendam in callenda lingva tam utili majorem dexteritatem ac oris volubilitatem subinde inviserent; quem in linem obtinendum ne oleum et operám abituri perderent, non exigua saltem grammaticalium notitia, ante suam in eas oras diversionem, ipsos cum ipsorum tum intenta in hanc rem Magistratus scholastici cura imbutos ac saepe ita ferme praeparatos esse oportuit, ut inde reducibus non multum — pro captu temporum illorum— desiderari videretur. Nunc post praescriptam ab exc. Ministerio, ac diserte delineatain non tantum quidditatis et qualitatis sed etiam quantitatis docendorum normám, seriem ac rationem et cet. post de*) Lásd leebb XIII. 26.