ARHIVSKI VJESNIK 4-5. (ZAGREB, 1962.)

Strana - 340

potpunu sliku 0 stanju poljoprivrede u Slavonskoj granici pružaju saopštenja koomandujuićih generala te oblasti, što su ih posle obavljenog putovanja upućivali područnim vlastima u g. 1820, 1821, 1830. i 1836. U popisima stanovništva navodi se i broj stoke po- vrstama g. 1807, 1809, 1816, 1820, 1824. i 1844. u pojedinim regimentama. Od god. 1807. bio je u svakoj regimenti i Sajkaškom bataljonu namešten po jedan veterinar. G- 1812. bila Je iskazana množina pašnjaka po regimentama, a g. 1828. objavljeni su propisi o gajenju konja u Granici. G. 1834. bilo je izdano uputstvo za veterinare, a g. 1837. za ishranu stoke. G. 1834. bilo je određeno radno vreme za graničare leti i zimi. Da bi se u Granici podigla poljoprivreda, slati su daroviti graničari u Belje da se onde upute u bolje obrađivanje zemlje g. 1826. 4. Graničarska uprava posvećivala je mnogo pažnje šumama. G. 1771. dato je uputstvo za gajenje suma, a g. 1780. izvešitaj o stanju šuma. Iz g. 1781. potiču akta o sporu između Rumskog vlastelinstva i njegovih bivših podanika*, tada graničara, o i&korišćivanju šuma. G. 1787. izašlo je naređenje o proizvoidinji drva u slavonskim sumama. G. 1807. određen je nadzor nad šumama u Granici. G. 1810. bio je izdan Šumski red (Forstordnung), a iste godine bilo je zabranjeno da se pušta stoka u šumu, da se šuma održi. G. 1813. bilo je prošireno šumsko područje u Petrovaradinskoj regimenti na oranice i livade (Bečmen). Iz g. 1815. potiče izvještaj 0' šumama u Šajkaškom bataljonu i propisi o šumskom osoblju. Iste goidine bilo je zabranjeno praviti krovove od mlade hrastovine. G. 1816. izašao je propis o čuvanju šume u Petrovaradinskoj regimenti a g. 1819. uvedena je taksa za iskorišćivanje šume za tovljenje svinja. Iako je vojna vlast stalno nastojala da spreči graničare da svoju stoku pasu u šumama i time šume oštećuju, ipak je g. 1821. bila prisiljena da nekim opštinama u Petrovaradinskoj regimenti koje nisu imale dovoljno pašnjaka prepusti za pašnjake jedan deo šumskog područja. G. 1823. određene su takse za pašu u visokim šumama. G. 1826. dat je izvještaj o šumama u Petrovaradinskoj regimenti, g. 1827. uputstvo za upravu šuma u Petrovaradinskoj regimenti. G. 1838. poslana su dva graničarska mladića u Marija Brün da se obrazuju u šumarskoj struci. G. 1839. određen je postupak sa šumama, a g. 1841. date su instrukcije za šumarske direktore. G. 1832. nastojala je Generalna komanda da se otoci u Dunavu i Tisi pošume i odbila je g. 1833. molbu graničara da šume pretvore u pašnjake. Zbog nemira u Granici, nastalih usled martovskih događaja u Beču i Pešti, bile su vlasti g. 1848. prisiljene da u pogledu isfcorišćivanja šuma za pašu dadu izvesne koncesije. U fondu ima mnogo dokumenata o zadrugama, njihovom delijenju i učlanjivanju u njih, kao i o podeljivanju zemljišta siromašnim graničarima. G. 1808. i 1811. pronađen je rudnik uglja blizu manastira Ravanice. 5. Iako graničarski, ovaj fond poseduje i izvestan broj dokumenata koji se odnose na feudalne odnose. Iz g. 1734. potiče tužba Srba, komorskih podanika, protiv arendatora, a g. 1737. izašao je raspis Vrhovnog komorskog direktora da je odlukom Dvorske komisije od g. 1736. osnovana radi poboljšavanja prilika u Slavoniji, naročita Zemaljska deputacija u Osijeku koja je imala da uredi sav provincijalni poli ti cum u Slavoniji i Sremu. — 340 —