Marta, Liviu - Gindele, Robert: Tezaure dacice din Transcarpatia (Satu Mare, 2014)
Lista documentelor - 96
finibus arcerent < иг >, leges autem / regnicolas avesq<ue> domi in officio contriverent etc. hac etenim duae / res tantopere sunt unicuiq<ue> Principi necessariae, ut his sublatis ni/hil firmum, nihil stabile, nihil inter homines concors et pacatum esse queat» et ideo hoc iustissimo legislatore Tit<ulo> 6 Prol<oqui> in Opus D<ecretorum> T<ripartitum> / asseverante, quod: «Lex sit inventio hominis, donum Dei, dogma sapi/entum correctio, violentorum excessuum levitatio, plenitatis compositio / et criminis fuga.» Ad Regalis rectitudinis pistiter firmanda prin/cipia promissione et approbatione Regio Tit<ulo> 5 Par<tis> 2 Trip<artiti>: «Leges ligant ipsum Principem, qui eas populo postulante edidit iuxta illum / putare legem, quam tulerit ipse». Hinc factum est, quod hodier/ni etiam Reges non prius coronentur quam scripto legum observa//tionem promittant, quod promissum occasione coronationis solenni / iuramento confirmant et in singularum diaetarum conclusioni/bus scripto renovant sacroq<ue> verbo Regio repromittunt> Hae proinde / leges obligant omnes status, ac ipsos forenses peregrinos et vagabundos. Ad conservandam legum sanctimoniam idem Rex Uladislaus Decr<eti> / sui 6 Art<iculis> 7 et 8: Legum violatores ipsos etiam contra legem con/silia suggerentes Regios consiliarios, qua Patriae hostes poena pro/ditionis punire praecepit bene conscius malevolis potissimus con/siliis et suggestis blandimentis Regum sublimit<a>tem et populoru<m> / felicit<a>tem subverti atq<ue> hac ratione poena iuxta statuta est et / hodie executionem in Patria obtinet contra illegitimorum mandatoru<m> / Regiorum eblandientes / calumniososq<ue> impetratores et authores. E his stantibus expendatur, quid agat Iesuita in Episcopatu? Indignan/dum est, nam Iesuita excuso legum praescripto vi, potentia et as/sistente saeculare absoluta potestate occupat Ep<isco> pales proventus adeoq<ue>, / quo Dei ordinatione, natura defensae, ratione status sanoq<ue> legum / Hungaricarum sensu ab ordinaria iurisdictionali summa potestate / eo differt absoluta potestas, quod haec allegato Uladislai Regis legum / confirmatorio decreto ad propulsandos hostes, illa vero ad regendos / cives comparata sit. Contra Eccl<e>sia<m> n<ost>ram et nos, qui plurium annor <um> / pastorale mansuetudine et lenitate excedentis resipiscentia<m> et cor/rectionem expectantes in vanum expectabamus eblandita hac sae/culare absoluta potestate, tanquam contra hostes abutitur. Legem / et com<m>unem eius observantiam, quinim<m>o iura gentium303 detestabili ambitu contemnit, transgreditur et evertere pro/perat Iesuita. Quia in derogamen n<ost>rae iurisdictionis et inaudi/tum totius cleri praeiudicium generalis causarum auditoris / officium a Rege sibi deferri eblanditur; quod vero non tantum / lege Hungáriáé, sed omnium populorum consuetudine rece/ptum est officii iuramentum praestare recusat. Summi S<anctissi>miq<ue> Pontifices, omnes Hungáriáé Reges, nos ipsi et omnes / Hungáriáé Ep<isco>pi, Iudices et tam spirituales quam laici causarum // auditores in Hungária, omnes deniq<ue> omnium gentium et nationu<m> / officiales officii iuramentum deponunt. Hoc Iesuita recusat et / diffusissima libertate in hanc Eccl<e>siam nostram arbitrio suo domi/nari fere novissimus et, ut affectet, minimus, sacro antiquissimo / S< ancti > Basilii 303 Sequitur deletum: reser, dein debe identiter deletum. 244
