Evangélikus kerületi főgymnasium, Selmecbánya, 1859
7 autem scholae leges, ab inclito senatu et amplissimis scholarchis a. 1652 recognitae et illius aetatis genio conformatae fuerunt. Erant autem duplicis generis, juventu- tem scholasticam obstringentes, et leges de Rectoris, praeceptorum et docentum officio latae. Inter eas, quae scholasticos, sine discrimine omnes obügabant, commemo- rari merentur praecipue quatuor. Lex nempe prima et secunda, quae pietatem et amorem religionis inculcat, haec fere continent: „omnes scholastici, qui littera- riae nostrae politiae dánt nőmén, verae pietati studentes, verbum dei et sanám evangelii doctrinam ex animo amplectuntor. Tempestive in ludo litterario conve-» nientesprecacionibus, hymnis, lectionique capitis biblici intersunto. Studia sua mane oratione auspicantor et eadem vesperi diurnas suas operas claudunto, et a Deo felicem studiorum successum efflictim petunto.“ — Lex autem octava de linquae latinae inter scliolares usu, baec pracipit: „latino semper inter se utantur sermone primani, secundani et tertiani, et cum exercitia stili proponuntur, diligentem in componendo operám navent, non alienis se plumis exornantes, séd proprias ingenii vires experientes. Neque verő supremae classis adolescentibus satis sit, bis vei ter in septimana, dictatum argumentum in latinum vel graecum, vel metricum sermonem traducere, sed etiam domi sententiosos in auctoribus locos vértant, inde themata quaedam fingant, quibus se praeexercentes, ad eloquentiam viam sibi sternant.“* — Et quia medio saeculo XYII Turcae mon- tanis urbibus potiri cupientes, ex una quidem parte ab oppido Léva et Bathovia, a meridie autem ab Ipoly-Ságh per vallem, qua amnis Schemniciensis labitur, in agrum urbis nostrae incursabant, immo captivos pueros secum auferebant; lege decima praeceptum fűit: „ut studiosi adolescentes loca ab űrbe remotiora, ne pla- giariorum Turcicorum praeda fiant, aversentur, domique se contineant, nec citra necessitatem sursum deorsumque cursitantes, in plateis urbisque compitis ober- rent; a parentibus verodato negotio ablegati, moram nullibi faciant, sed confecto negotio, abjecta omni cunctatione, mddeste domitm petant.“ — Moris praeterea erat, immo ad officia Oeconomi in Alumneo scholae constituti pertinebat, signo campanae quaternis diei vicibus dato, ad preces pro pace et rerum tranquillitate fundendas convocare. Insignia quoque, more in academiis usitato, et cimelia propria habebat Gymnasium nostrum, et quidem coronam argenteam inauratam, cui inscriptum fuit: „haec corona confecta est in scholam ex munificentia nobilissimi et amplissimi viri Domini Friderici Giengeri Judicis Schemniciensis, anno Christi MDLXXXIXY— Sceptrum etiam habuit argenteum trium spitamarum, in finibus capuli inauratum cum inscriptione transversim in hexagono: „oDIt InsCIYs arteM“ (1608). In longitudine cujusvis tertii lateris hexagoni erat sequens epi- graphe: Sceptra dat Huldricus Reutter, dedit ante coronam Fridrichus Gienger, regia dona scholae. Judicis officium semel hie, ast alter id ipsum Quinta Schemnicii gessit in urbe vice.
