Bél Mátyás: Sopron vármegye leírása II.; C sorozat 3. kötet - Sopron Város Történeti Forrásai (Sopron, 2006)
SOPRON VÁRMEGYE LEÍRÁSA
§.v. III. Arx FRAKNO, siue FORCHTENSTI ArcisFrakno Eadem regione, qua Szaru-ko, sub meridianum solem, FRAKNO retustus: praecelso monti insedit. Vetustum opus, et si credamus coniecturis, natiuitate SERVATORLS generis humani, prius, saltem illi coaeuum. Pannonas veteres struxisse molem, multi adhrmarunt nobis. quam postea Romani, Pannonia potiti, instaurarint, collocato isthic praesidio, quod adcolas Pannones, si fraena mordere vellent, in officio contineret. Atque ex horum quidem opinione, statio fuit militaris, inter Camuntum, Sabariam, atque Scarabantiam, opportune collocata. TRAIANO postea rerum potito, et cum is, de victis Dacis triumpharet, communitam iterum fuisse arcem, memorant, lapide, exterioris portae apsidi, instructo, cum inscriptione: TRAIANO AVGVSTO TRIVMPHATORI P. P. S. sed quem demum vetustate exesum instauratores alii, insigni, antiquitatis et famae dispendio, eliserunt. Gotis, Pannoniarum potitis, id maleficii adscribunt nonnulli; ego, si quid rei verae est, Hunnorum, qui Gothos vicerunt, inueterato in Romanos odio, hoc, quidquid erat facinoris, adtribuerim: quippe qui, colonias et municipia Romanorum, vbi se dabat occasio, aut penitus solo aequabant, aut in eum modum conuellebant, ne accipiendis et defendendis praesidiariis, essent idonea. Tunc vero, in Hunnorum venisse potestatem aiunt, Fraknensem arcem, cum Attila, victis Macrino et Detrico, Romanarum legionum ducibus, vtraque Pannonia potiretur. Hac illi narratione ita sibi placent, vt nihil dubitent adfirmare, ante expeditionem eam, qua Macrinus, et Detricus, profligati fuere, ista planitie, quae arci substernitur, Hunnos, ATTILAM magna, totius exercitus, consensione ac plausu, in regem elegisse, praelusisseque ea re, insigni illi, quam de Romanis reportauerunt, victoriae. Haec illi. Anctoris, deea, II. Nihil contrairemus, si historiarum monumenta suppeterent, opinatio: ^is j s tiusmodi narratiunculis, velificatura. quae cum nos deficiant, procliue quidem est, ex ingenio, de rebus antiquis, comminisci vero similia, non item vera, et extra dubitationis aleam posita, sine falsi formidine, in litteras referrc. Ergo, fateamur oportet, quod haud illubentes fecimus saepius, in obscuro delitescere, cum exordia arcis Frakno, tum quae ea consequuta sunt, belli pacisque fata. Si vocabulum eius Germanicum, Forchtenstein, quod horribilem metuendumque lapidem significat, existimaueris; aut priscis illis Boiis, qui deserta, circum Peisonem lacum coluere; aut, qui his erant, posteriores, Gothis, tribuendae fuerint arcis origines. Hungaricum certe [p. 117b] nomen Frakno, ex illo detortum esse, nemo Hungarus, aetymologiae gnarus, temere negarit. Nam si Germanica vox, Hungarice
