1100 Jahre österreichische und europäische Geschichte in Urkunden und Dokumenten des Haus-, Hof- und Staatsarchivs (1949)
1100 Jahre österreichische und Europäische Geschichte - Transkriptionen und Erläuterungen
Actum et datum in castris / ante Wiennam, anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo sexto, VI0 kalendas decembris. [ BennaJ 6 Siegel an Seidenfäden. 1. König Rudolf (gut erhalten), an gelber Seide. 2. König Ottokar (Bruchstück), an roter Seide. 3. Bischof Berthold von Würzburg (abgefallen). 4. Pfalzgraf Ludwig bei Rhein (Bruchstück), an roter Seide. 5. Markgraf Otto von Brandenburg (verloren), gelbe Seidenfäden noch vorhanden. 6. Landgraf Heinrich von Hessen (verloren). 14. 1282 Dezember 27, Augsburg. König Rudolf beurkundet, daß er seinen Söhnen Albrecht und Rudolf die Fürstentümer und Herzogtümer Österreich, Fleier, Krain und Mark, ivie sie Leopold und Friedrich, Herzoge von Österreich, besessen und was König Ottokar von Böhmen dazu erworben, feierlich zu Lehen gegeben, diese in die Zahl der Reichsfürsten eingereiht, ihnen Fürstenrecht verliehen und dagegen Huldigung und Eid von ihnen empfangen habe. Orig.-Perg.: (44-6 bx40 h). — Faksimile verkleinert. Druck: Schwind-Dopsch, Ausgewählte Urkunden, S. 132 n. 67. Faksimile: Österreichisch-Ungarische Monarchie in Wort und Bild. Geschichtlicher Ubersichtsband (1887), S. 40 (mit deutscher Übersetzung). Regest: Böhmer-Redlich, Regesta Imperii VI, 1, S. 383 n. 1743. Trotz des 1276 geschlossenen Friedens (siehe Nr. 13) erhob sich Ottokar neuerdings gegen König Rudolf. Es kam zur Schlacht bei Dürnkrut im Sommer 1278, in der Ottokar Schlacht und Leben verlor. Nunmehr verlieh König Rudolf 1282 auf dem Reichstag zu Augsburg mit Einwilligung der Kurfürsten die erledigten Reichslehen Österreich, Steiermark, Krain und die Mark an seine Söhne Albrecht und Rudolf zur gesamten Hand. Kärnten aber erhielt 1286 der treue Helfer Rudolfs, Meinhard II. von Tirol, als Reichslehen. Rudolfvs Dei gracia Romanorum rex semper augustus universis sacri Romani imperii fidelibus pre/sentes litteras inspecturis imperpetuum. Romani moderator imperii ab observancia legis solutus legum civilium nexibus, quia legum conditor non / constringitur et tamen legis nature dominium quod ubique et in omnibus principatur necessario profitetur. Huius enim legis imperiosa potestas sic / regnat potenter, sic in dominii sui potencia exuberat affluenter, sic cunctos artat et stringit, sic omnes dominii sui iugo laqueat et involvit, ut / omnis caro et lingua statutis ipsius pareant et mandatis obediant profiteantur dominium et imperium recognoscant. Ideoque et nos licet in excellenti / specula regie dignitatis et super leges et iura simus positi, legis tamen nature preceptis et imperio caput nostrum sincere submittimus, et eidem fidelita/tis debitum exsolvere cupientes notum fieri volumus tam presentis temporibus quam future posteritatis imperii Romani fidelibus, quod inter multa / liberalitatis inmense beneficia, quibus a sublimacionis nostre primordio plerosque fideles imperii prevenimus, ad instinctum immo pocius imperium et pre/ceptum eiusdem legis nature circa magnificenciam status prolis nostre et sublimacionem ipsius studia nostra convertimus ac de libero et expresso / consensu imperii principum ius in electione regis Romani ex longa consuetudine tenendum principatus sive ducatus Austrie Stirie / Carniole et Marchie cum universis suis honoribus iuribus libertatibus et pertinendis, sicut eos clare memorie Livpoldus et Fridericus / duces Austrie et Stirie tenuerunt ac possederunt et aliis que in terris eisdem quondam Otacharus rex Boemie quocumque legitimo titulo / conquisierat, illustribus Alberto et Rvdolfo filiis nostris karissimis apud Augustam sollempniter cum vexillis et sollempnitate debita concessimus / in feodum ac principum imperii numero consorcio et collegio aggregantes eosdem et ipsis ius principum concedentes ab eis pro prin/cipatibus memoratis fidelitatis et homagii recepimus iuramentum. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc nostre concessionis gráciám infringere / vel eidem in aliquo ausu temerario contraire; quod qui facere presumpserit, gravem nostre maiestatis offensam se noverit incurrisse. In cuius / rei testimonium et perpetui roboris firmitatem presentes litteras inde conscribi et bulla aurea thypario / regie maiestatis inpresso iussimus communiri. Testes sunt hii: venerabiles: Chunradus Argentinensis, Hart/mannus Augustensis, Heinricus Ratisponensis et Wernhardus Secouiensis episcopi; illustres: Ludewicus comes pa/latinus Reni dux Bawarie, principes nostri Chunradus dux de Tekk, Hermannus marchio de Baden, Heinricus / marchio de Burgow et Heinricus marchio de Hahperch; et spectabiles viri: Albertus et Burchar- dus fratres / de Hohenberch, Heinricus, Fridericus et Egeno de Vurstenberch, Eberhardus de Habspurch, Ludewicus de Otingen,/ . . -1) deVlugelow, MeinhardusTirolensis et Guntherus de Swartzenburch; comites: item nobilis vir Fridericus / burchgravius de Nurenberch, Wernhardus de Schowenberch, Livtoldus de Chvnring, Fridericus dapifer de Lengebach, Vlricus de Capella, / Erchengerus de Landeser, Hertnidus et Livtoldus fratres de Stadekk et quam plures alii. J) Freigelassener Raum.