1100 Jahre österreichische und europäische Geschichte in Urkunden und Dokumenten des Haus-, Hof- und Staatsarchivs (1949)
1100 Jahre österreichische und Europäische Geschichte - Transkriptionen und Erläuterungen
Layer vor Wien über die Streitigkeiten zwischen dem römischen König und dein König von Böhmen vereinbart haben; unter anderem wird bestimmt: Ottokar verzichtet auf Österreich, Steier, Kärnten, Krain, Windische Mark, Eger und Portenau; Rudolf belehnt den Ottokar und dessen Kinder mit Böhmen, Mähren und den zugehörigen Reichslehen; Ottokar gibt seine Tochter (Kunigunde) dem Sohn des Rudolf (Hartmann) zur Ehe; Rudolf gibt seine Tochter dem Sohne des Ottokar (Wenzel) zur Ehe; der König von Ungarn ist in diesem Frieden eingeschlossen. Orig. -Perg.: (40 bx 36 h). — Faksimile verkleinert. Druck: Mön. Germ. Leges: Constit. 3, 1900, S. 105 n. 114. Faksimile: Sybel-Sickel, Kaiserurkunden in Abbildungen VIII, 11. Regest: Böhmer-Redlich, Regesta Imperii VI, 1, S. 109 n. 020. 1240 fiel Herzog Friedrich II. von Österreich im Kampf gegen die Ungarn. Mit seinem Tode erlosch der Mannesstamm der Babenberger. Österreich und Steiermark besetzte nun, gerufen vom einheimischen Adel, der Sohn des Böhmenkönigs Przemysl Ottokar, Markgraf von Mähren; dieser heiratete die Schwester des letzten Babenbergers, Margareta, die Witwe König Heinrichs VII. Der Ungarnkönig Bela IV., der Ansprüche auf die Steiermark erhob, wurde von Ottokar 1200 bei Kroissenbrunn geschlagen und entsagte seinen Ansprüchen. Ottokar vermochte ferner den Herzog Ulrich von Kärnten zu bewegen, ihn zum Erben einzusetzen, und so gelang ihm nach dem 1209 erfolgten Tode Ulrichs auch die Erwerbung von Kärnten und Krain. Nach dem Interregnum ivurde am 1. Oktober 1273 Graf Rudolf von Habsburg zum deutschen König gewählt. Rudolf lud nun den Ottokar vor den Reichstag, und als er nicht erschien, erging der Spruch des Fürstengerichtes, daß er die Reichslehen Österreich, Steiermark, Kärnten und Krain widerrechtlich besitze; über Ottokar wurde die Reichsacht verhängt. In dem nun folgenden Feldzug des deutschen Königs, in dem diesen vor allem Graf Meinhard von Tirol unterstützte, wurde Ottokar besiegt und schloß nun 1270 mit König Rudolf Frieden. Nos Rodolfus Dei gracia Romanorum et Otakarus Boemorum reges universis Christi fidelibus, ad quos presentes littere pervenerint, notitiam subscriptorum. Quia conditionis humanae fragilitas omnium / non potest habere memoriam nichilque in ea stabile perseverat, necessarium et utile est, ut vite presentis negotia, ne oblivionis caligine obfuscentur, fideli scripture testimonio in thesauris memorie fideliter reponantur. Noscant igitur tam / presentes quam posteri, quod cum nos predicti reges de omni questione seu causa, que super principatibus sive terris Austrie, Styrie, Karinthie, Carniole, Marchie, Portus Naonis et Egre ac ministerialibus, iuribus et terrarum ipsarum at/tinentiis universis inter nos hinc inde non sine magno dispendio movebatur, compromisissemus, nos Rudolfus Romanorum rex pro nobis, imperio atque nostris in Bertoldum Herbipolensem episcopum et Ludowicum comitem palatinum / Reni ducem Bawarie, nos autem Boemie rex pro nobis et nostris in Brunonem Olomucensem episcopum et Ottonem marchionem Brandenburgensem venerabiles et illustres principes tamquam in arbitros, arbitratores seu amica/biles compositores, prout hec in instrumentis super eo confectis plenius continentur. Iidem arbitri, arbitratores seu amicabiles compositores in presentia venerabilium Wernheri Maguntini et Friderici Salzburgensis archiepiscoporum / et Bertoldi Babenbergensis, Leonis Ratisponensis, Petri Pattauiensis, Chunradi Frissigensis, Brunonis Brixiensis, Dittrici Gurcensis et Iohannis Chjmiensis ac eorundem applaudente sententia, consilio et consensu auc/toritate compromissi diffinierunt causam seu questionem huiusmodi in hunc modum. Nos Bertoldus Herbipolensis, Brimo Olomucensis episcopi, Ludowicus comes palatinus Reni dux Bauarie, Otto marchio Bran/denburgensis arbitri dominorum Romanorum et Boemorum regum super questionibus, que inter ipsos super diversis terris et principatibus vertebantur, arbitrando pronuntiamus, quod revocentur et retractentur imo revocate sint omnes sententie proscrip/tionis, excommunicationis, interdicti, privationis et quecumque alie promulgate contra dominum Otakarum regem Boemorum et adherentes sibi quocumque nomine censeantur. Item pronuntiando arbitramur, quod inter ipsos Romanorum et Boemorum reges plena/sit concordia, pax firma et sincera reconciliatio sine qualibet captione, et servitores utriusque regum, quocumque nomine censeantur, huiusmodi paci, concordie ac reconciliationi cum sinceritate firmissima includantur, castris eorum / munitionibus, possessionibus et hominibus contra ius ab alterutro regum ipsis ablatis vel a suis cum integritate debita restitutis. Item arbitramur, quod dominus O(takarus) rex Boemorum cedat simpliciter et precise omni iuri, quod habebat vel ha/bere videbatur in terris et hominibus cuiuscumque conditionis existant, Austria videlicet Styria, Karinthia, Carniola, Marchia, Egra et Portu Naonis. Item arbitramur, quod deinceps non impediat archiepiscopos, episcopos, comites, barones, / ministeriales et quoscumque alios nomine nuncupentur in possessionibus, castris, munitionibus, iuribus et hominibus eorum sitis in terris superius nominatis. Item pronuntiamus liberos et solutos omnes utriusque partis obsides et captivos et fide/iussiones, quocumque nomine censeantur. Item pronuntiamus, quod dominus R(udolfus) serenissimus Romanorum rex, exceptis terris et hominibus supradictis, infeudabit dominum O(takarum) regem Boemorum et liberos suos de omnibus feudis II