Alber, Joannis Nepomuk: Dissertationes in selecta argumenta historiae ecclesiasticae Tom.2. (Pestini, 1820) - 683b
in hac sententia est, quod si ita esset, ut sibi Protestantes finxerunt, sequeretur, subditos debere sequi Religionem sui Principis, etiamsi haec Mahumetana, vel Pagana esset, sed neque unam debere esse fidem , etiamsi isto nihil expressius sit positum in Scriptura : Eph. 4* v. 5- quoque bine deventum etiam est ab iisdem Protestantibus, delapsis ad Indifferentismnm , ut eum vocant, Religionis. At vero etiam Optatus Milevitanus affirmavit, Ecclesiam esse in Republica, non Rempublicam in Ecclesia. Quid igitur hinc conclusionis esse potest? istudne, Ecclesiam esse subjectam Reipu- bl icae, sive Imperio Romano ? Ipse etiam Christus dixit, loquens cum Judaeis, Regnum Dei intra vos est, Luc. 17* v. 21* id est , Evangelii promulgatio, atque Ecclesiae per Evangelium exstructio. Nam cum Ecclesia ex hominibus constet, qui Christi fidem profitentur $ hi vero utique in aliqua mundi regione degant, civesque sint alicujus etiam terrestris regni $ non potest non esse Ecclesia in aliquo mundano regno : adeoque verum est, quod dictum ab Optato est, Ecclesiam in Republica esse, non hanc in Ecclesia. Quamvis enim Ecclesia, hoc est, homines Christi fidem profitentes sint in Republica , non tamen vicissim Respublica, hoc est, Imperium Romanum, quod Optatus nomine Reipubli- cae designavit, fuit in Ecclesia, dum hoc scripsisset Optatus, qui circa a. 5Ö0- vixit, et Episcopus Milevitanus in Africa fuit, cum Paganorum adhuc magnus numerus in Imperio Romano superfuisset, sed neque hae**etieorum sectae, quao sparsae erant per regiones Romani Imperii, extra idem Imperium exstiterint. Res, cujus occasione hoc Optatus scripsit , accidit sic. Constans Imperator miserat in Africam Paulum , et DE JVRE PRINw, CIRCA SACRA« 2|85