Alber, Joannis Nepomuk: Dissertationes in selecta argumenta historiae ecclesiasticae Tom.2. (Pestini, 1820) - 683b
dissertatio XVII. Macarium, viros spectatae auctoritatis , qui per Africae Ecclesias eleemosynas, et dona distribuerent eum in finem , ut hac Imperatoris Catholici beneficentia ii, qui impliciti erant schismati Donatistarum , hinc facilius abstraherentur. Cumque hi ad Donatum Episcopum Carthaginensem Donatisticae factionis venissent, et rem, ob quam missi ab Imperatore erant, tentassent, iste furens respondit, quidnam Imperatori esset cum Ecclesia. Huc igitur Optatus etiam direxit, quod dixit, Ecclesiam esse in Republica, hoc est, intra ejus fines, proindeque, ut ad hanc suam etiam Imperator munificentiam extenderet, non esse inconveniens. Quam igitur non recte dictum hoc Optati adhibuerint ad probandum, quasi hu jus testimonio , Ecclesiasticam potestatem esse Princi- pum politicae potestati subjectam, Jurisconsulti iidem $ quis est, qui non videat? Tantum vero abest, ut Potestas Ecclesiastica simul cum Politica in eodem regno consiste* ire nequeat, nisi haec illam infra se habeat, et a qua secus sui eversionem timendam haberet; ut Spiritualis potestas Secularem potestatem etiam fulciat, eique praesidio sit: dum nequidem diu possit consistere ullum Imperium, nisi fultum Religione , si non vera, quae utique fortissimum praebet munimentum, saltem aliqua, quamvis falsa religione. Nam si ob malefacta nullus Dei metus sit, eum, cui libido est, agere perverse, et turpiter, fraudare alium, et spoliare non tantum bonis, verüm etiam vita 5 continebitne in officio ullum fraenum^ ne perficiat, si occasionem habuerit occulte scelus perpetrandi, quod conceptum habet, aut si eas vires nactus sit, ut potestatem non metuat humanam? Sicut autem Imperium fulcitur a Religione , quae bonos efficit, et fideles suo Principi cives, ita vicissim in re&8Ö \