Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c
45 #) Si conditionem, et genium temporis attente spectemus, quo nempe principes, ac vasalli feroces, omnique sublimiori cultura destituti, unice bellis et rapinis intenti, non solum Ecclesiae, sed etiam Civitatis statum turbis involvebant, suam non raro atrocem voluntatem populis pro lege obtrudentes, et undique tristem anarchiám, ct despotismum seminantes; mirum nobis videri plane non debet, quod Pontifices Romani potestatem civilem, ultra aequi et justi limites extensam aliquantum coercere studuerint, ac abusus, ab eadem co- missos, aut toleratos sufferre conati causas quoque civiles discutiendas assumserint. Non existente tunc sanctiori legum civilium moderamine influxus eorum absque dubio, plus emolumenti, quam damni progeneravit adeo, ut eos saltem illi condemnare soleant, qui temporum illorum Historiam non noverunt. §. 18. Decretales Isidorianae. Post initium seculi IX. publicata fuit nova collectio decretalium Pontificiarum (Canonum, et Decretalium Romanorum Fou- tificum Codex), quae collectio Isidoro sive mercatori, sive peccatori inscripta non solum jura Pontificis Romani ampliavit, verum et episcoporum, ac Synodorum potestatem non parum imminuit, disciplinamque Ecclesiasticam in multis nmtavit. Materiam codicis hujus constituunt literae decretales , quas Pseuclo-Isidorus Romanis Pontificibus quatuor primorum seculorum inde a Clemente I. usque ad Siricium computando singulis , ab hoc vero usque ad Gregarium M. plerisque supposuit, item Concilii Nicaeni I. ac aliorum utriusque Ecclesiae conciliorum canones 28). De auctore operis hujus nihil certi constat. Aliqui ex inscriptione argumentum ducentes , putabant auctorem operis fuisse Isido- rnm Hispalensem episcopum eruditione , et morum sanctitate celebratum 29), nam ad episcopum velut auctorem inde concludi posse existimabant, quod in inscriptione legatur Isidorus peccator quam nomenclationem ab episcopis illius aetatis ex humilitate usurpatam fuisse vetera monumenta ostendunt 30). Cum 28) Ballei ini P. HI, c. VI. §. 5. et Spittleri Hist. Juris Canon. Tom. I. p. 223. et seq. 29) Hinemarus lthemens, epist. 7. c. 12. item opus contra Hincmarum Laudunensem c. 24. 30) Concilium Carpentoraetense anni 527. Valense 111. a. 529. Parisiense III. an 557. Tnronense II. a. 531. aliaque monumenta apud Mattil/on in veter, analectis, et Annál. Benedictin. ad an. 785.
