Cherrier Miklós János: Institutiones Historiae Ecclesiasticae. Tom.3. (Pestini, 1841) - 21.951c
108 corpus Christi, sed ita , ut ipse pauis , illud corpus sit. Ex qua sententia cum sequatur, Christum assumsisse panem sicut olim carnem assumsit 25) nonnulli impanationem derivarunt. Utramque hanc sententiam Berengarii asseclas tenuisse ita ut una pars unam altera aliam propugnaret, testatur Wiltmundus prius in Normannia monachus, postea Cardinalis Ecclesiae Romanae et Aversanus in Italia inferiori episcopus, qui Berengario ultimam de Christo quasi impanato adscribit. Cum doctrina haec dogmati catholico de Eucharistia adversaretur, et epistola Berengarii intercepta Leoni IX. P. praesentaretur, hic anno 1049. Romae dein anno insequente Vercellis concilium congregans Berengarii doctrinam proscripsit, cumque auctor ipse comparere personaliter detrectaret. etiam eum ut haereticum e sinu Ecclesiae exclusit. Synodus Vercellensis Scoti quoque librum de Eucharistia condemnavit, et fidem catholicam stabilivit 26). Anno 1054. Berengarius Turoni ab episcopis simul congregatis provocatus, ut fidem suam de Eucharistia ediceret, professus est, panem et vinum altaris post consecrationem corpus et sanguinem Christi esse, idque jurejurando confirmavit. Cum tamen errores suos contra fidem datam porro quoque spargeret Nicolaus II. Romam ad concilium 113 episcoporum evocavit, ubi a Lanfranco erroris convictus veterem haeresim rursus ejuravit, libros perversa doctrina refertos praesertim librum Joannis Scoti igni devovit et fidei porfessioni a Cardinali Humberto concinnatae et a Pontifice adprobatae metu poenarum subscripsit 27) Verum Berengarius a timore liberatus non solum antiquos errores propugnavit, sed etiam Alexandro II. Pontifici, qui eum ad resipiscendum paterne hortabatur proterve rescripsit, se illos por25) Berengarium scriptis Erigenae potias , quam libro Josephi Albonis Judaei de fundam, leg. Mosaic, in errorem inductum fuisse Natal- Alex, probat inde, quod Josephus Albo tercentis annis tardius vixerit ac Berengarius. Vid. Natalis Alex. H. E. secui- XI. et XII* diss. 1. art. II. p. 216. 26) 'Lanfranei lib. de corp. et sang. Domini c. 4. item anonymus Chiffletianus in opere: De Berengarii damnatione multiplici. 27) Lanfranc. libr. de corp. et sang. Homini cap. 1. Anonymus Ohifflet. in opere de Berengarii damnat, multipl.
