Frank Ignác: Specimen elaborandarum institutionum juris civilis Hungarici continens: I. Praecognita II. Doctrinam de donatione regia (Cassoviae, 1823) - 10.393
....... 63 ....... consensio ulla in re facile contingit? quomodo etiam fieri potest, ut facta et opiniones singulorum civium, vel etiam plurium , caeteris normam ponant ? ■— Respondemus : a. Consuetudines juris eodem modo , sicut caeteros populi mores, sicut ejusdem sermonem nativum, oriri formarique. Vocabula et loquencii formulae primum singulis placent, mox ad plures propagata, postremo ab omnibus adoptantur. Ita fiunt consuetudines juris; ita orta sunt varia contractuum genera: emtiones venditiones, pignora, inscriptiones, locationes conductiones, fidejussiones, transactiones; ita jura dominii, donationum genera, formaeque; ita servitutes; ita successiones; ita adoptio, praefectio; ita legitimatio, ita tutela et curatio populi moribus introducta, et sensim formata sunt. Aliunde jus privatum, ex natura sua, minus jussionibus, quam permissionibus constat. Et eadem omnium necessitas, eadem utilitas facile ejusdem normae usum progignit. b. Deinde non unus vel pauci reliquis civibus, sed singuli sibi quisque normam ponunt. Prout nempe is, qui cum altero loquitur, si intelligp velit, ita loqui debet, sicut loquuntur alii; ita, qui negotia contrahit, si aliquid actum velit, id servare debet, quod in moribus est. 4- Caeterum non omnes normae juris, quae praeter scriptas exstantes leges observantur, ad consuetudinem referendae sunt. Non enim semper leges et constitutiones publicae in tabulas redactae, aut feliciter conservatae sunt. Quamvis e. g. necessitatem statutionis intra annum peragendae, solennia item fassionum, tempora praescriptionis, annos minoren- nitatis legibus vetustis scripta non inveniamus ; facile tamen adparet, haec et similia consuetudine sola introduci non potuisse.
